Vegetatief vermeerderen I – stekken

0
521

Enkele hints tips:
– Om gezonde planten door stekken te krijgen moet de plant, waarvan stek wordt genomen, gezond zijn. Neem geen stek van stengels die lang en slap zijn, een stevige stengel is nodig. Houtige stekken wortelen in het algemeen moeilijker dan jonge, zachte stekken.
– Stekken doe je met een vlijmscherp mes of nog beter een professioneel entmes.
– Zorg voor schoon gereedschap, het voorkomt bij voorbaat schimmelvorming. Reinig regelmatig het mes wanneer er achter elkaar stek wordt gesneden. Een heel simpel middel om o.a. virusinfectie of overdracht ervan te voorkomen, is het mes na elke snede in melk te dompelen. Melk neemt eventueel aanwezig virus direct op.
– Als stekmedium (een duur woord voor grond) gebruik je turfmolm vermengd met scherp zand in de verhouding 2 : 1 of potgrond vermengd met scherp zand in de verhouding 2 : 1 of scherp zand. Wil je toch geld uitgeven, dan is ‘Perlite’ of ‘Vermiculite’ een goed medium; wanneer ‘Perlite’ wordt gebruikt, dan is regelmatig water geven nodig.
– Stekken zet je in pot of in een (plastic) kistje. In beide gevallen moet het materiaal goed zijn schoongeboend met heet water of splinternieuw zijn.
– Om de pot of het kistje af te dekken gebruik je of een glasplaat of stevig doorzichtig plastic; bij stekken in pot is een doorzichtige plastic zak wel zo handig.
– Bewortelings- of groeistof (Rhizopon-stekpoeder) bevordert de wortelvorming en gaat beschimmeling van de wond van de stek tegen. Het is kant en klaar in het tuincentrum te koop.
– Nadat de stek(ken) in het medium is/zijn geplaatst, wordt de bovengrond afgedekt met een dun laagje scherp zand. Het voorkomt dat (on)kruiden het voedsel voor de stek(ken) voortijdig wegkapen.
– Staan de stekken eenmaal in pot of kistje, dan direct licht aangieten met (regen)water. Hierna afdekken met glas of plastic.
– Overdag luchten; dit is de glasplaat op steunblokjes zetten of de afdekking met plastic omhoog tillen, zodat de stekken voor de helft onbedekt zijn. Luchttoetreding vermindert de luchtvochtigheid rondom de stekken en voorkomt dat de stek(ken) gaan ‘smeulen’ = schimmelen of rotten. ’s Nachts de stekken wel afdekken.
– Controleer van dag tot dag de stekken, verwijder smeulende stekken direct, geef zo nodig een beetje water.
– Het slagen van stekken hangt ten nauwste samen met het goede niveau van vochtigheid in het medium en een permanente hoge luchtvochtigheid.

Stek maken

In het algemeen wordt stek gesneden van een stengeldeel met ogen. Het kan van het uiteinde van een scheut, het middendeel van de stengel of van het blad worden genomen. De lengte van een stek is ongeveer vijf tot tien cm. Welke vorm van stekken je kunt gebruiken, hangt af van de soort plant of struik. Om stekken te verzamelen gebruik je een snoeischaar. Knip stek van de plant door tussen twee bladeren te knippen. Voor het klaarmaken van de stek gebruik je een scherp mes en snij je in één beweging de stengel onder een blad, bladknoop of bladpaar door. Nooit wringen of breken. De snede moet glad zijn. ‘Bloedende’ stek laat je even met rust, totdat het bloeden duidelijk minder wordt. Zitten er nog blaadjes bij of aan de bladknoop? Verwijder ze door de steeltjes door te snijden. Snij de top van de stek weg boven het laatste blad of bladpaar. De stek in groeistof dopen, de overtollige groeistof aftikken op de rand van het potje. Maak in het medium een gaatje met een dun bamboestokje en laat de stek daarin zakken. Druk de grond rondom de stek licht aan.

Soorten stek

Gewone stek of scheutstek

Hiervoor wordt het uiteinde van de stengel(s) gebruikt. Vooral om kamerplanten te vermenigvuldigen. In sommige gevallen kan de stek beter niet worden afgesneden onder een blad of bladpaar, maar worden afgebroken (Fuchsia, Chrysanth).
Ook geschikt voor onder meer: lavendel (Lavandula), heiligenbloem (Santolina), randpalm (Buxus), Dahlia, salie Salvia splendens, Fuchsia, geranium (Pelargonium), hortensia (Hydrangea)en chrysant (Chrysanthemum), Petunia etc.

Stek met hieltje

Bij deze vorm van stekken wordt een deel van een zijstengel gebruikt met een gedeelte van de (hoofd)stengel. In feite is het een stukje zijstengel met bast van de stengel, waaraan de zijstengel vast zit. De stek heeft wel een beetje gelijkenis met een been en voet. De overgang tussen zijstengel en de hoofdstengel wordt gemarkeerd door ‘de hiel’. Sommige planten/struiken laten zich makkelijker stekken met een stukje oud hout aan de stek. Het hieltje wordt met een scherp mes langs de ‘zool’ glad gesneden. Deze vorm van stekken kan o.m. worden gebruikt om stek te maken van lavendel (Lavandula), heiligenbloem (Santolina), (Tibouchina), oleander (Nerium), chrysant (Chrysanthemum), azalea (Azalea), rododendron (Rhododendron).

Houtstek

In de boomteelt een veel gebruikte methode. Wanneer de blaadjes van de struiken zijn, al is het in het najaar of de winter, dan kan houtstek worden gemaakt. Houtstekken moeten goed zijn uitgerijpt. Dit is te zien aan de kleur van het hout; het moet bruin van kleur zijn. In tegenstelling tot de scheutstek wordt voor een houtstek het middendeel van de stengel gebruikt. De stengel wordt zowel onder als boven een oog(paar) of knop doorgesneden. Houtstek worden gebost en opgeplant, zolang het najaar of winter is. Pas begin april worden de opgeboste houtstekken losgemaakt en uitgeplant. Om de beworteling te versnellen wordt houtstek ook onder glas of plastic gehouden.
Houtstek kan o.m. gemaakt worden van: bes (Ribes), waaronder siervormen van Ribes, aalbes, zwarte bes, Thaybes, jostabes, Japanse wijnbes, braam (Rubus), framboos, kornoelje (Cornus), Chinees klokje (Forsythia), rozen o.m Rosa rugosa (alle botanische vormen), prachtspiraea (Spiraea), liguster (Ligustrum), ganzerik (Potentilla), Lonicera pileata etc.

Bladstek

Wordt voornamelijk in de bloemisterij gebruikt. Soms blad met steel of een gedeelte van het blad. Toepassing o.m. bladbegonia’s (Begonia), Kaaps viooltje (Saintpaulia) etc.

Wanneer beworteld?

Is uiteraard afhankelijk van welke plant is gestekt. In het algemeen duurt het drie tot vijf weken, voordat er voldoende wortels aan zitten. Een goede indicatie is wanneer de knoppen in de bladoksels zwellen of al uitlopen. Laat de stek(ken) nog twee tot drie weken in de pot of bak staan, voordat ze worden uitgeplant of verpot. Na het verpotten of uitplanten is het niet meer nodig om de jonge planten onder glas te houden.

Alle vormen van vermeerderen

I Stekken – II Afleggen – III Marcotteren
IV Copuleren – V Oculeren – VI Enten

LAAT EEN REACTIE ACHTER

Please enter your comment!
Please enter your name here