Architecturaal en lekker: artisjok

1
406

De artisjok is in de nazomer een geliefd gerecht op het menu van de Fransen.

Rijpe artisjok

Hier komt de artisjok steeds meer op de markt. Nederlanders trekken in hun vakantie graag de grens over.

Bloeiende artisjok

Naar Frankrijk bijvoorbeeld. Om zich even francofiel te voelen. Afgezien van het landschap trekken de meesten zich weinig aan van wat ‘Marianne’ zoal aan bijzondere gerechten te bieden heeft. De artisjok is niet alleen een lekker gerecht, maar bloeit ook fantastisch mooi.

Artisjok kun je zaaien

Artisjok (Cynara scolymus) is sporadisch te koop in een tuincentrum. Het zijn mooie planten, verspreid langs struiken en in groepen tussen andere kruiden. De artisjokplant bloeit niet alleen heel mooi, maar heeft ook decoratief blad. Alleen daarom al is een groepje van deze planten de moeite waard. Gezaaid kan worden in maart. Dit moet dan wel onder glas en in een verwarmde ruimte. Na het opkomen van de kiemen wordt er verspeend; de jonge plantjes worden op een afstand van 15 cm van elkaar gezet. Eind april, begin mei worden de planten opgepot en nog steeds in de warmte gehouden. Want de artisjok is een mediterrane plant. Na half mei kan er buiten worden uitgeplant. Alweer, kies een warme plaats, waar de zon lang schijnt. Het enige wat de artisjok verlangt is een humeuze, zandige en niet lang nat blijvende grond.

Artisjok bloeit rijk

Wanneer je eenmaal een artisjokplant in bloei hebt gezien, ben je ‘verkocht’. Naar bloemvorm gezien lijkt hij op een distel. Beide behoren tot dezelfde familie: de Compositae. De buisvormige lintbloempjes staan dicht opeen en in een volmaakte krans op het bloemhoofd. De puntige omwindselbladen staan in een krans om het bloemhoofd. Deze omwindselbladen worden, als ze rijp zijn, gegeten. Gedurende het proces van rijpen van het bloemhoofd zwellen ze op en krijgen hun volle en vlezige uiterlijk. Wanneer de artisjok eenmaal is afgesneden, drogen de omwindselbladen uit en wordt ook de smaak minder.

Een gekochte bloembodem kan worden klaargemaakt om op te eten, maar het is ook heel goed mogelijk de bloembodem in bloei te krijgen.
Daartoe wordt een bloembodem op een ondiepe, ronde vaas of platte accubak gezet. Vul de vaas met water en zorg ervoor dat alleen de onderste krans van omwindselbladen in het water staat. Na verloop van tijd verschijnen op het bloemhoofd diepblauwe, buisvormige bloemen.

Artisjok is een delicatesse

Zo snel mogelijk na de oogst is de artisjok op z’n best te eten. Het lekkerste zijn de bloembodem en de onderste bladen. De steel moet met een draaiende beweging losgetrokken worden van het bloemhoofd. Was de artisjok goed schoon onder stromend water. Om de kleur van de artisjok mooi groen te houden wordt de onderkant besprenkeld met citroensap. Kook de hele artisjok(ken) 30 – 50 minuten in ruim water en voeg daaraan een eetlepel citroensap toe. Gebruik een roestvrijstalen of geëmailleerde pan; in alle andere pannen wordt de artisjok bruin.
Zodra de onderste bladen zacht zijn en deze makkelijk losgetrokken kunnen worden, is de artisjok gaar. Schep de gare artisjokken met een schuimspaan uit de pan en laat ze omgekeerd even uitlekken. Serveer in z’n geheel. De omwindselbladen worden (met de hand) losgetrokken en in een fijne vinaigrette of hollandaisesaus gedoopt. Het blad wordt uitgezogen. Wanneer eenmaal de bladen eraf zijn, dan is de bloembodem aan de beurt. Daarop zitten draden, ‘hooi’, die weggeschraapt moeten worden. De (bloem)bodem wordt eerst uitgelepeld om daarna te worden opgegeten. Dit is zonder meer het lekkerste deel. Het heeft een verfijnde smaak. De bodem kan gegeten worden met bovengenoemde saus of maak een romige Béchamelsaus, waaraan eierdooiers en Parmezaanse kaas zijn toegevoegd.

– Artisjok kan ook worden gekookt in bouillon, wijn of water, waaraan olijfolie is toegevoegd.
– Heel lekker is het om artisjokken te stoven met (gepelde) tomaten en knoflook.
– Jonge, kleine artisjokken kunnen worden gefrituurd of geblancheerd. Indien blancheren: doop ze daarna in een beslag en frituur ze.
– Van gepureerde bodems kan een fijne soep worden gemaakt. De basis voor de soep wordt gevormd door een bouillon, waaraan de puree is toegevoegd. In Frankrijk heet deze soep ‘Soupe à la Chatelaine’.

1 REACTIE

  1. Dag, ik heb een week artisjokken gekocht voor op de vaas , ze zijn werkelijk prachtig en ze gaan bloeien.. maar niemand kan mij vertellen of ze giftig zijn voor dieren.. het blad, bloem etc. 2 jaar geleden poes dood gegaan doordat ze op een blad had gekauwd.. heb nog een poes en moet er niet aan denken dat die andere ook iets overkomt.
    Kan u mij hier antwoord op geven..

LAAT EEN REACTIE ACHTER

Please enter your comment!
Please enter your name here