Het leek wel een verlate Koninginnedag. Een kleurrijk, zonovergoten feestje en dat midden oktober. Feloranje en -gele tinten fonkelden in de laagstaande zon. De met druppels gesierde vruchten van de boomwurger weerkaatsten licht in alle richtingen, als waren het prachtig facet geslepen diamanten. Maar voor dat schoons was ik niet geroepen. De eigenaar van de
 |
| Knaloranjerode zaden van de boomwurger duizelen je tegemoet |
|---|
tuin maakte zich zorgen over het voortbestaan van zijn al even mooie lindeboom.
Wie klimop in bomen heeft zien groeien, weet dat op den duur een boom het aflegt tegen de wurgende omarming van klimop. Hetzelfde gebeurt met de overigens lieflijk uitziende boomwurger (Celastrus orbiculatus). De windende ranken van de boomwurger laten diepe striemen achter in de bast van een boom. Uiteindelijk wordt de sapstroom meer en meer geremd. De kroon wordt hierdoor steeds ijler, taksterfte in de kroon ontstaat en de boom geeft het stille gevecht ten leste op. Over de kracht van de boomwurger om een boom te laten stikken hoeft geen twijfel te bestaan: een boom legt op den duur beslist het loodje. Ondanks dit dramatische aspect is er geen reden om de boomwurger daarom maar helemaal niet te gebruiken.
Herkomst, bloem en bes
De oorspronkelijke groeiplaats van de boomwurger ligt in China, Japan en het oosten van Siberië. In 1736 is de plant ingevoerd in Engeland door de Zweedse botanicus Thunberg. In Engeland zijn later meer soorten van de boomwurger ingevoerd door von Siebold.
Op plaatsen waar de boomwurger inheems groeit,
 |
| Als de boomwurger is afgeladen met kleurige vruchten, is het echt een feestje |
|---|
is het een dicht struikachtig gewas in struikvegetaties, bossen en op weiden.
Boomwurger bloeit in juni met groenachtige pluimen. Ze vallen nauwelijks op tussen het donkergroene gebladerte. Bevruchte bloemen zijn aan het begin van de herfst lichtgoen van kleur en erwtvormig. Bij het vorderen van het herfstseizoen verkleuren de ‘erwten’ naar lichtgeel. Op het einde van de herfst barsten de vruchten open. Een vermiljoenkleurige vrucht komt tevoorschijn omgeven door okerkleurige zaadvliezen. Al die opengebarsten vruchten bij elkaar vormen een spectakel van jewelste, een overweldigende kleurpracht.
Wie een beetje thuis is in de botanie, ziet aan de vrucht ogenblikkelijk de gelijkenis met die van de kardinaalsmuts (Euonymus). Zowel de boomwurger als de kardinaalsmuts behoort tot de familie van kardinaalshoedachtige
 |
| De boomwurger is rechts windend |
|---|
(Celastraceae).
Zoals de naam boomwurger al aangeeft, komen struiken of bomen in een wurgende greep aan hun einde. De boomwurger vegeteert dus niet op ander levend materiaal. Hij voorziet zichzelf van voedsel door opneming via de eigen wortels. De boomwurger slingert zich rechts windend om alles, waarin hij maar omhoog kan gaan. Wees dus bedachtzaam als er bomen of struiken in de buurt staan. Mocht de boomwurger zich vergrijpen aan een boom of struik, waarin je hem liever niet ten hemel ziet stijgen, knip dan bijtijds (in de zomer of aan het begin van de lente) de stengels terug. De boomwurger groeit snel en haalt met gemak een hoogte van dertig meter.
De boomwurger is een geschikte plantaardige bedekker voor lelijke schuttingen, muren en zelfs lelijke bomen. Of er vruchten aan de boomwurger komen, is wel afhankelijk van of beide geslachten op/aan de plant aanwezig zijn.
Takken met vruchten zijn goed te gebruiken in tal van bloemdecoraties, vooral in kerststukjes worden takken gebruikt.
Soorten
Twee soorten zijn meestal te koop:
Celastrus orbiculatus: met overwegend eirond blad. Bloemen in okselstandige trossen. Bloeitijd: april. Vruchten vermiljoenrood.
Celastrus scandens: blad langwerpig toegespitst eirond. Bloemen in eindstandige pluimen. Bloeitijd: juni. Vruchten oranjerood.
