Clematis alpina, de enige alpine klimplant

Een niet alledaagse klimplant is Clematis alpina. De soort komt voor in bossen en rotsachtig terrein in Midden-Europa en de Alpen. De echte ‘alpina’ voelt zich thuis op 1000 – 2400 m hoogte. Maar ook daar is de plant een zeldzame bewoner. In de Alpen ben ik de plant slechts eenmaal tegengekomen en dan nog wel in een natuurpark.

Zuivere Clematis alpina

Voor de tuin is het sortiment de laatste jaren flink uitgebreid en niet ten onrechte, want deze Clematis is zeer winterhard. De bloemen zijn bescheiden in omvang en dit alleen al siert deze Clematis-soort.

Clematis alpina is een sterke klimplant en ook geschikt voor de lage landen. Door z’n grote mate van winterhardheid is deze klimplant in Nederland prima op z’n plaats. Clematis alpina is uitgeroepen tot de plant van de maand april in 1998. Clematis behoort tot de familie van de ranonkelachtigen (Ranunculaceae). De meeste andere Clematis-soorten en cultuurvariëteiten hebben te lijden van sterke vorst. Vooral de grootbloemige hebben daar veel last van en vriezen vaak ver in. In mijn eigen tuin groeit en bloeit Clematis alpina al meer dan tien jaar en heeft nog nooit bevriezingsverschijnselen vertoond.

Het mooie van deze soort is dat tijdens de bloei alle klimranken overdekt zijn met bloemen. Het is een zeer rijk bloeiende plant. De bloemen zijn klein en ‘knallen’ er niet zo vreselijk uit als bij de ‘hybride’-soorten die extravagant groot worden. De bloemen (bloemblaadjes) van de ‘alpina’ worden 3 – 4 cm groot. Op de ronde bloembodem, die centraal tussen de vier bloemblaadjes ligt, staat een krans met kleinere kelkblaadjes met daartussen een ‘zee’ van opvallende, diepgele meeldraden.

De bloei is in mei en duurt 2 – 3 weken.

Clematis alpina ‘Grandiflora’

In de bergstreken vindt de bloei veel later plaats, namelijk in juli-augustus. Op elke goed doorlatende grondsoort kan deze Clematis worden geplant. Zorg ervoor dat de jonge plant gedurende 1 – 2 jaar schaduw aan de voet heeft. Afschermen met een dakpan of met bodembedekkende heesters of vaste planten. Op een halfschaduw- of schaduwrijke plaats groeit de plant het beste. De maximale hoogte die bereikt wordt, bedraagt 2-3 meter. Elk jaar na de bloei worden nieuwe ranken gevormd. Die kunnen een lengte van 1-1,5 meter bereiken. In het begin zijn deze nieuwe ranken roodbruin van kleur, later worden ze grijsachtig en verhouten de stengels. Door diktegroei schilfert elk jaar het buitenste deel van de stengel af. In principe hoeft er niet te worden gesnoeid. Mocht er verjonging nodig zijn, snoei dan direct na de bloei.

Nieuwere cultuurvariëteiten

De zuivere Clematis alpina bloeit met diepblauwe bloemen. Kwekers zijn erin geslaagd daar andere kleuren aan toe te voegen. Deze verdienste staat voornamelijk op het conto van de Engelse kwekers Markham en Drake.