De tuinhortensia

Hortensia is zo’n plant die vroeger boerenerven sierde. Tegenwoordig (2005) is de belangstelling ervoor weer groot. De felle kleuren van de bolvormige bloem van hortensia verdient aandacht. Veel mensen vragen zich af waarom hun hortensia toch van kleur kan veranderen.

Er zijn veel verschillende variëteiten

Hortensia wordt de plant in de volksmond genoemd. Hydrangea paniculata is de wetenschappelijke naam. De struik spreekt tot de verbeelding door z’n grote schapenkopachtige bloeiwijze. Wat we als bloem zien, is een verzameling van bloemen die bolvormig gerangschikt zijn. De echte paniculata is wit van kleur. Later kan dezelfde struik roze bloemen geven. Er zijn veel variëteiten van hortensia. In feite wordt de potentiële hortensiakoper meer door de kleur gelokt dan door wat voor een interessante naam een plant ook heeft.
Kleurig zijn ze, dat moet je toegeven. Witte, rode, blauwe en roze bloemen te kust en te keur. De belangrijkste vraag, die menigeen bezighoudt, is vooral waarom de kleur van een hortensia zo maar kan veranderen. Mij lijkt de vraag of je de oude kleur weer terug kunt krijgen oneindig belangrijker. Het antwoord is simpel. Ja, dat kan.

Zuurgraad bepaalt kleur

Naar de verkleuring van de bloem van hortensia is veel onderzoek gedaan.

Hortensia kleurt blauw op een zure grond, paars op een matig zure grond en roze op een basische grond.

Vooral roze hortensia’s hebben het vermogen om van kleur te verschieten en wel naar blauw en zelfs omgekeerd. De plantkundige Molish begon als eerste te experimenteren. Hij kwam tot de ontdekking dat ijzer en aluminium invloed hebben op de kleur van de bloem. De Amerikaan Allen constateerde dat deze chemische elementen niet alleen voor de verkleuring konden zorgen.
De kleur van de hortensiabloem reageert op de zuurgraad van de grond. De zuurgraad van een grond wordt uitgedrukt in pH, een getal. Zure gronden hebben een pH-getal tussen 4,5 – 5,5, lichtzure gronden hebben een pH van 5,6 – 6,5 en basische gronden een pH tussen 6,6 – 7,2. Naarmate de grond zuurder is, kunnen meer metalen oplossen. De aanwezigheid van ijzer en/of aluminium in zure gronden bleken de verkleuring te veroorzaken.

Het is dus goed mogelijk de kleur van hortensia te beïnvloeden. Nuttige hulpmiddeltjes zijn het ingraven van een handje roestige spijkers bij de plant. Of door een heel klein beetje aluin (kaliumsulfaat) of aluminiumsulfaat rond de plant uit te strooien; mits en alleen als de grond zuur genoeg is. Voorwaarde voor de verkleurtruc is dat de hortensiasoort het pigment delphinide-glucoside bevat. Vrijwel alle hortensia’s bevatten dit pigment.

Hortensia met vruchtbare en onvruchtbare bloemen

Handig is dat er nu een strooimiddel van Asef en het te gieten mengsel van Pokon & Chrysal te koop is. Ze regelen de verkleuring van hortensia feilloos. Hoe zuurder de grond, des te beter het hulpmiddel werkt. Pokon & Chrysal heeft het middel Pokon Season Comfort Hortensia Blauw op de markt gebracht in een verpakking met achttien zakjes. Eén zakje wordt in een liter water opgelost en rondom de hortensia gegoten. Augustus en/of september is geschikt om de behandeling uit te voeren.

Steriel en fertiel

Nog wat botanische wetenswaardigheden: hortensia heeft grote bloemen aan de buitenzijde. Dit zijn lokbloemen om insecten te lokken. Deze bloemen zijn onvruchtbaar (steriel). Alleen de binnenste bloemen zijn vruchtbaar (fertiel) en hebben in hun nabijheid stampers en meeldraden. De gewone hortensia heeft veel steriele bloemen.