Gentianen

0
428

Gentianen komen in Nederland bijna niet meer voor. In de Alpen, op Irian Jaya, in de Himalaya, in Zuid-Amerika en in het Yellowstonepark is een verscheidenheid aan gentianen te vinden. Zelden worden ze in de tuin aangeplant.

Herfstgentiaan (Gentiana sino-ornata) bloeit van mei t/m augustus

Het heet ‘een moeilijke plant’ te zijn. In werkelijkheid zijn heel wat soorten geschikt als bijzondere beplanting. Schilders wisten het al, er is geen intenser kleur blauw te bedenken dan die van een gentiaan.

Niet van alle gentianen is de bloemkleur blauw. Er zijn er die wit, roze of geel bloeien. Sommige uit de familie (Gentianaceae) groeien het liefst in een grasmat, andere zijn op hun best in rotspartijen en nemen genoegen met een geringe hoeveelheid grond. Een belangrijke voorwaarde om een flinke pluk gentianen te krijgen is om de grond met rust te laten.

Gentianella germanica   Gentiana nivalis
Duitse gentiaan (Gentianella germanica) bloeit in augustus – oktober Sneeuwgentiaan (Gentiana nivalis) is een heel sierlijk plantje. Bloeit van begin juni tot eind augustus

Kruisbladige gentiaan (Gentiana cruciata) komt sporadisch in Nederland voor. Het is een rijke bloeier en heeft een grote sierwaarde door de vele bloemen. Het is een heel geschikte soort voor de tuin en wordt hier ca veertig cm hoog. Uit het zaad ontstaan haast vanzelf weer nieuwe planten. Bloeit in juni – juli
De stengelloze gentiaan (Gentiana acaulis) heeft veel ondersoorten. Het is één van de bekendste gentianen. Bloei vanaf mei tot en met half september
Gele gentiaan (Gentiana lutea) behoort tot de hoog groeiende soorten. De plant bereikt een hoogte van ca veertig centimeter. Bloeit met opvallend vijfdelige bloemen. Bloei in juni – juli
Zwaluwkruidgentiaan (Gentiana asclepiadea) wordt tot zestig centimeter hoog. Het kruid bloeit met veel rechtopstaande stengels. Bloei van augustus tot en met oktober
Gentiana septemfida is in de tuin niet moeilijk te houden. Bloei van juni – augustus
Gentiana saxosa komt uit Nieuw-Zeeland. Het is een niet makkelijk te houden plant. Bloeit met helderwitte bloemen en opvallend gele meeldraden. De buitenkant van de kelkbladen is aan de basis roomgeel. Bloeit van juli – oktober

Gentianen groeien het beste op een niet te droge grond.

Gentiana farrerii
Uit G. farreri (grootbloemig) zijn veel variëteiten voortgekomen. G. ‘Inverleith’ en
G. ‘Kingfisher’ zijn hiervan afgeleid

Gentianen groeien het beste op een niet te droge grond. Volle zon tot halfschaduw is een vereiste. In ons klimaat worden gentianen meestal hoger dan in berggebieden. De hoeveelheid ultraviolette zonnestralen is hieraan debet. Plant gentiaan in een aangepaste bodem. Het zijn in feite rotsplanten. Meng een flinke hoeveelheid puin in een kleine fractie door de verschraalde grond. Veel soorten eisen een kalkrijke bodem. In ieder geval is een snelle afvoer van overtollig regenwater zeer noodzakelijk. Vooral in de herfst en winter moet de grond lichtvochtig zijn en vooral niet verzadigd met water raken. Afdekken van de plaatsen waar gentiaan is geplant, is daarom sterk aan te raden. Een licht doorlatende folie of glasplaten moet voor de afdekking worden gebruikt. De lucht moet over de planten kunnen circuleren.

Gentiaan kan, behalve in de tuin, ook heel goed worden gehouden in bakken of troggen. Het voordeel hiervan is, dat maar op beperkte schaal de grond geschikt hoeft te worden gemaakt. Een mengsel van zand, klei, potgrond en steenslag is het meest geëigend, maar wel afhankelijk van welke gentianen uw voorkeur hebben. In de tabel hieronder is na te gaan welke soort(en) kalkminnend of juist geen kalk nodig hebben. Zorg vooral voor een goede drainage als gentiaan in bak of trog wordt gehouden. Veel soorten zijn moeilijk verkrijgbaar.

 
G. terglouensis is kalkminnend. De plant komt algemeen voor in de Alpen. Bloeit in juli en augustus. Wordt zes cm hoog Rondbladige gentiaan (G. orbicularis) vormt bladeren in rozetten. Het plantje wordt niet hoger dan zes cm. Bloeit van begin juli tot eind augustus

 
Voorjaarsgentiaan (G. verna) is kalkminnend en groeit op hellingen met losse steenslag. Heeft humusloze leemhoudende bodem nodig. Vormt bladerkussens, waaruit alleenstaande bloemen opkomen. Bloeit van maart t/m augustus. Wordt tot twaalf cm hoog Ruige gentiaan (G. aspera) groeit met rechtopstaande stengels. De plant wordt tot twintig cm hoog. Verlangt een vochtige kalkhoudende grond. Bloeit van mei tot half september

Soorten

Botanische naam Bodemeisen
Gentiana acaulis lichtzure grond, lichtkalkrijk
Gentiana asclepiadea lichtkalkrijk, lemige en vochtige grond
Gentiana aspera kalkminnend
Gentiana clusii lichthumeuze grond, lichtkalkrijk
Gentiana cruciata lichthumeuze grond, lichtkalkrijk
Gentiana farreri humeuze, zure grond
Gentianella germanica lichthumeuze grond, lichtkalkrijk
Gentiana kochiana kalkarme grond, lichtzuur, lemige grond
Gentiana lutea lichthumeuze grond; lichtzure, kalkrijke grond
Gentiana nivalis lichthumeuze grond, lichtzuur
Gentiana orbicularis humeuze grond, lichtkalkrijk
Gentiana pneumonanthe lichtzure, humeuze grond, lichtvochtige grond
Gentiana saxosa lichthumeuze grond, kalkrijk, lichtzure grond
Gentiana septemfida lichthumeuze grond, kalkrijk, lichtzure grond
Gentiana sino-ornata lichtzure, humeuze grond, kalkrijk
Gentiana terglouensis humeuze grond, kalkrijk
Gentiana verna lichthumeuze tot lemige grond, lichtkalkrijk

LAAT EEN REACTIE ACHTER

Please enter your comment!
Please enter your name here