Helleborus, kerstroos

0
388

De "Rose de Noël" wordt ten onrechte wel de kerstroos genoemd, de officiële naam is toch echt nieskruid of nieswortel. De bloem lijkt in de verste verte niet op een roos.

Helleborus orientalis bloeit op lange stelen

Tegen de kerst worden ze in de kas in bloei getrokken. De planten worden in pot of als snijbloem aangeboden. Gooi de potplant na een kerst niet weg, want het is een plant die op een beschaduwde plaats in de tuin nog vele kerstfeesten kan beleven.

De planten behoren tot de familie van de Ranunculaceae of in gewoon Nederlands de ranonkelfamilie. Het nieskruid Helleborus stamt uit een geslacht met vele vertegenwoordigers. Het zijn allemaal planten die in de winter en het vroege voorjaar bloeien. Sommige soorten bloeien zelfs enkele maanden onafgebroken vanaf december tot en met april. Ze houden van een matig vochtige en voedselrijke, het liefst kleiige grond. Helleborus behoudt z’n blad het hele jaar.

Helleborus orientalis hybride is er in veel varianten

In combinatie met laagblijvende varensoorten is een mooi hoekje in de tuin te maken.

De naam nieskruid dankt de plant aan de medicinale toepassing. De gedroogde en tot poeder vermalen wortel zorgt bij opsnuiven ervan dat er flink geniesd moet worden. De wortel is zeer giftig. Door de Grieken werd het wortelpoeder gebruikt bij krankzinnigheid en aanvallen van epilepsie. Laxeermiddelen bevatten nog wel eens bestanddelen van de wortel van het nieskruid.

Zelf in bloei trekken is niet moeilijk. Pot ze begin september op in een ruime pot. Na het oppotten de planten weer in de tuin ingraven. Begin november kunnen de opgepotte planten in huis worden gehaald. De kamertemperatuur moet constant op 17° Celcius worden gehouden. Om wat langere bloemstengels te krijgen moeten de planten een korte dag worden gegeven door ze af te schermen van het licht. De planten zullen dan voor de kerst in bloei staan.

In de bloemisterij wordt in hoofdzaak Helleborus niger gebruikt om in bloei te trekken.

Helleborus purpurascens heeft
opvallend lange meeldraden

Het is een vaste, overblijvende tuinplant die 20 – 30 cm hoog kan worden. De bloeikleur is wit. In het gele bloemhart staan opvallend witgesteelde lange meeldraden. Helleborus orientalis en Helleborus orientalis hybride hebben meestal groenroze blaadjes. Van deze soort komen steeds meer varianten op de markt. Ze groeien het beste op een kalrijke en schaduwrijke plaats. Van Helleborus purpurascens zijn ook steeds meer zaailingen te koop. Opvallend aan deze soort zijn de lange meeldraden en de in tros overhangende bloemen.

Steeds vaker wordt in de kersttijd ook de rode Helleborus aangeboden. Dit zijn allemaal hybriden. Bekende variëteiten zijn ‘Frau Sophie Froebel’, ‘Roseus Superbus’ en ‘Stephan Olbrich’.
Een heel fraaie tuinplant is Helleborus foetidus. De plant is absoluut favoriet voor in de diepe schaduw. De bloemen zijn lichtgroen. De uit de kelk stekende gele meeldraadhoofdjes geven extra charme aan de bloem. De ‘foetidus’ bloeit zeer rijk en lang. Mocht dit allemaal nog niet goed genoeg zijn, dan is de Helleborus odorus een echte aanrader, waaraan je niet zomaar voorbij kunt gaan. De welriekende geur van deze plant is overdadig. De bloei is vanaf maart tot en met april.
De meeste soorten van het geslacht zaaien zich spontaan in de tuin uit. Vanaf het derde jaar is het zaad levensvatbaar. Zelf zaaien kan ook. Het zaad moet worden verzameld als het rijp is (juni – juli). Uitplanten of verspenen van de jonge plantjes is gewenst. Plant ze in de tuin op een onderlinge afstand van 30 cm. Vakantiegangers die wel eens in de Alpen lopen, moeten eens letten op het daar in de natuur groeiende nieskruid. Het is de Helleborus atrirubens. Deze soort is niet groen blijvend. De bloei valt in hoofdzaak vanaf maart tot mei. De bloemkleur bestaat uit nuances van violet.

Helleborus hybride   Helleborus niger   Helleborus foetidus
Helleborus hybride
‘Stephan Olbrich’
Helleborus niger Helleborus foetidus

Kwekerijen die gespecialiseerd zijn in de teelt van Helleborus hebben tal van soorten en (eigen) zaailingen. Wie een bijzondere kleur op de kop wil tikken, moet daar eens een kijkje nemen.

Literatuur
Helleborus. Geschreven door Graham Rice en Elizabeth Strangman. Uitgeverij Schuyt & Co., Haarlem. ISBN 9060974565.

LAAT EEN REACTIE ACHTER

Please enter your comment!
Please enter your name here