Zuurbes voor prik en pracht

0
880

Zuurbes (Berberis) is er te kust en te keur. Er zijn bladverliezende en bladhoudende soorten, soorten met aardige bloemen en mooie bessen. Wat ze allemaal gemeen hebben, zijn gemene doornen aan twijgen en bladeren. Sommige zijn geschikt om er een haagje mee te maken, andere lenen zich uitstekend als solitair of om er een vak mee in het openbaar plantsoen te vullen. Zo is er voor

Berberis thunbergii
Berberis thunbergii ‘Atropurpurea’ is een bruinbladige cultuurvariëteit

ieders smaak en voor tal van doelen wel een zuurbes te bedenken. Vooral roodbladige variëteiten vallen in de smaak, maar daar zou juist spaarzaam mee moeten worden omgegaan.

Berberis behoort tot de zuurbesachtigen (Berberidaceae). Veel soorten komen uit China, Indo-China, Zuid-Amerika, Japan of zijn inheems in Europa. Berberis vulgaris, de gewone zuurbes, komt in Nederland in verwilderde vorm voor. Vrijwel alle zuurbessen bloeien met geel getinte bloemen. Ze trekken insecten en bijen aan. Honden en katten hebben een hekel aan de stekelige struik, maar die niet alleen. Wie een keer zijn zuurbessenhaag moet knippen of snoeien, kan maar beter een paar stevige handschoenen aantrekken. In openbaar plantsoen is zuurbes een uitstekende papiervanger, waarvoor plantsoenarbeiders liever hun ogen sluiten. Wie denkt het snoei- of knipafval te kunnen laten liggen, komt het jaar erop bedrogen uit: de stekels vergaan buitengewoon langzaam. De stevige doornen van zuurbes zijn in feite vervormde bladen.

Berberis vulgaris   Berberis lologensis in bloei
Berberis vulgaris komt in Nederland
verwilderd voor
Berberis lologensis bloeit rijk met
diep oranjegele bloemen

In sommige graanverbouwende streken is de gewone zuurbes (Berberis vulgaris) uitgeroeid. Op bladeren, bloemen en vruchten kan zich een roestzwam (Aecidium berberidis) ontwikkelen. De sporen hiervan zijn schadelijk voor granen en grassen, waardoor zich graanroest (Puccinia graminis) op het gewas kan ontwikkelen.

Berberis heeft niet alleen fel gekleurde bloemen. Meestal zijn de eivormige, roodachtige of blauwe bessen wel zo aardig om te zien. Alle soorten zuurbes zijn winterhard. De bladverliezende soorten zijn over het algemeen wat sterker dan de wintergroene soorten. Zuurbes groeit op alle gronden, maar heeft een voorkeur voor wat zandige grond. Ze groeien op plaatsen in de zon, halfschaduw en schaduw. Naarmate ze minder worden blootgesteld aan de zon, groeien ze ijler en meer stakerig.

Snoeien

Kleinbladige zuurbes kan goed worden geknipt als haagje of als vormstruik, zoals wel wordt gedaan met Buxus. Alle

Berberis lologensis
Berberis lologensis is een groenblijvende hybride van zuurbes

zuurbessen reageren goed op verjongingssnoei. Wie zuurbes als haagje wil gebruiken, ziet maar zelden of heel weinig van de bessen. Een haagje van zuurbes wordt na de bloei in vorm geknipt. Wie toch veel bessen wil zien, knipt in de herfst of aan het begin van de winter. Alle overige snoei wordt midden tot eind van de winter uitgevoerd.

De roodbladige cultuurvariëteiten zijn geschikt als solitair. Leuk als incident voor op balkon of accent in de tuin, maar als haagje of beplanting in een groep ‘schreeuwen’ ze om alle aandacht. Gebruik ze daarom spaarzaam. Beter is het om echt mooie solitairs van zuurbes te gebruiken als er een accent nodig is: Berberis koreana of Berberis hybrido-gagnepainii ‘Chenaultii’ (synoniem is Berberis chenaultii). Of kies voor Mahonia bealei, Mahonia bealei ‘Gold Dust’ of Mahonia bealei ‘Hivernant’. Deze soort en variëteiten van Mahonia lijken op een grote uitvoering van zuurbes.

De bladeren zijn decoratief en tussen de dertig tot vijftig centimeter lang. Het zijn alle groenblijvende struiken met geelachtige bloemen, die in de winter (december – januari) aan de struik verschijnen en met donkerblauwe bessen in maart – april.

Soort/variëteit Hoogte (cm) Bijzonderheden
B. aggregata 100 Beplanting in groep. Zalmrode bes. Groenblijvend.
B. buxifolia
‘Nana’
50 Heeft zelden bessen. Hagen.
B. candidula 50 Glimmend groen blad. Voor hagen en in groep.
B. darwinii 200 Vormt overhangende twijgen. Bloemen in mei, geel met rode vlekken. Donker paarsblauwe bes. Solitair en in groep.
B. x frikartii
‘Amstelveen’
90 Met overhangende twijgen en compacte groeiwijze. Voor beplanting in groep. Groenblijvend.
B. x frikartii
‘Telstar’
120 Met smalle bladeren, compacte groeiwijze. Voor beplanting in groep. Groenblijvend.
B. gagnepainii
var. lancifolia
200 Smal, dofgroen blad. Losse groeiwijze. Mooie blauwe bes. Groenblijvend.
B. hybrido-gagnepainii
‘Chenaultii’
150 Dofgroen blad. Breed uitgroeiend. Voor beplanting in groep. Groenblijvend.
B. x interposita
‘Wallich’s Purple’
125 Glimmend groen blad. Bruinrode twijgen. Dicht vertakt. Voor beplanting in groep. Groenblijvend.
B. julianae 175 Groot langwerpig glanzend groen blad. Blauwe bes. Voor beplanting in groep. Groenblijvend.
B. koreana 150 Groot zachtgroen blad. Blauwe bes. Rode herfstkleur. Voor beplanting in groep.
B. linearifolia
‘Orange King’
125 Smal blad. Grote, oranjekleurige bloem. Voor beplanting in groep. Groenblijvend.
B. x lologensis 100 Glimmend groen blad. Oranjerode bloem. Voor beplanting in groep. Groenblijvend.
B. x lologensis
‘Apricot Queen’
100 Glimmend groen blad. Breed opgaande groeiwijze. Abrikooskleurig bloem. Voor beplanting in groep. Groenblijvend.
B. x lologensis
‘Mystery Fire’
150 Glimmend groen en stekelig blad. Opgaande groeiwijze. Oranjegele bloem. Voor beplanting in groep. Groenblijvend.
B. x media
‘Parkjuweel’
100 Glanzend donkergroene, ovale bladeren. Weinig stekelig. Geschikt voor haag en vakbeplanting. Half wintergroen.
B. x media
‘Red Jewel’
100 Loopt met bruinrood blad uit, later groen. Weinig stekelig. Geschikt voor haag en vakbeplanting. Half wintergroen.
B. x mentorensis 150 Dichte groeiwijze. Krachtig opgaande groeiwijze. Rode herfstkleur. Geschikt voor haag en vakbeplanting. Half wintergroen.
B. ottawensis
‘Superba’
200 Opgaande groeiwijze. Roodbruine twijgen. Wijnkleurig blad. Helderrode bes. Voor vakbeplanting.
B. x rubrostilla
‘Barbarossa’
120 Breed opgaande groeiwijze. Roodbruine twijgen. Mooie herfstkleur. Scharlakenrode bes. Voor vakbeplanting.
B. x rubrostilla
‘Buccaneer’
100 Breed opgaande groeiwijze. Twijgen geelachtig. Witroze bes. Voor vakbeplanting.
B. x rubrostilla
‘Fireflame’
100 Opgaande groeiwijze. Rode herfstkleur. Karmijnrode bes. Voor vakbeplanting.
B. x rubrostilla
‘Pirate King’
100 Opgaande groeiwijze. Twijgen bruinrood. Rode herfstkleur. Lichtrode bes. Voor vakbeplanting.
B. stenophylla
‘Autumnalis’
75 Breed uitgroeiend. Bloeit in mei en aug. – sept. Oranje bloem. Voor vakbeplanting. Groenblijvend.
B. stenophylla
‘Handsworth’
200 Hoog opgroeiend met overhangende twijgen. Oranjegele bloem. Voor vakbeplanting. Groenblijvend.
B. thunbergii 100 Japanse zuurbes. Met bijna gaafrandig blad. Lichtgele bloem. Voor vakbeplanting en haagje. Opvallende herfstkleur.
B. thunbergii
‘Atropurpurea’
100 Japanse zuurbes. Met roodbruin blad. Lichtgele bloem. Voor vakbeplanting en haagje.
B. thunbergii
‘Atropurpurea Nana’
40 Bossige, dichte groeiwijze. Roodbruin blad. Lichtgele bloem. Voor laagblijvend haagje.
B. thunbergii
‘Carpetbagger’
30 Laagblijvend struikje. Groen blad. Voor bodembedekking.
B. thunbergii
‘Green Carpet’
25 Plat groeiend struikje. Groen blad. Rode vruchten. Voor bodembedekking.
B. thunbergii
‘Green Ornament’
150 Opgaande groeiwijze. Donkergroen blad, in herfst geel tot bruingeel. Vakbeplanting.
B. verruculosa 100 Breed uitgroeiende groeiwijze. Helder glanzend, groen blad. Purperviolette bes. Vakbeplanting. Groenblijvend.
B. vulgaris 150 Gewone zuurbes. Groot, dofgroen blad. Bloemen in tros. Scharlakenrode bes. Vakbeplanting, solitair, haag.
B. vulgaris
‘Atropurpurea’
150 Groot, roodbruin blad. Bloemen in tros. Twijgen bruinrood. Vakbeplanting, solitair, haag.
B. wilsoniae 100 Dichtgroeiend. Blad dofgroen. Twijgen bruinrood. Bes in tros zalmkleurig rozerood. Mooie herfstkleur. Vakbeplanting.

LAAT EEN REACTIE ACHTER

Vul alstublieft uw commentaar in!
Vul hier uw naam in