Begin zomer bloeit de Gelderse roos met sneeuwballen, althans de bloemen hebben de kleur en vorm van een sneeuwbal. De Gelderse roos wordt daarom kortweg ook wel sneeuwbal genoemd. Een aardige struik als solitair of om een los groeiende haag mee te maken. De Gelderse roos (Viburnum opulus) is al heel lang in cultuur. De bakermat van de struik
 |
ligt in het noorden van Azië en in grote delen van Europa. In Nederland is deze struik inheems, andere soorten Viburnum weer niet. De groeiwijze is opgaand tot drie meter hoog. De Gelderse roos is in ons land vooral te vinden in het rivierengebied langs kreken of strangen. In gemengde bosbeplantingen op vochtige grond is de struik goed te gebruiken in het gezelschap van andere struiken. De Gelderse roos bloeit in mei – juni met witte bloemen in platte tuilen. De randbloemen zijn steriel (onvruchtbaar), de overige bloemen fertiel (vruchtbaar). Na de bloei komen er trosjes met hangende bessen, die lang aan de struik blijven zitten. De gewone Gelderse roos groeit goed in de zon en matig in de halfschaduw.
De Gelderse roos met sneeuwballen (sneeuwbal, balroos) is Viburnum opulus ‘Roseum’. Soms wordt de struik nog verkocht onder de naam Viburnum opulus ‘Sterile’. De bloemen van deze variëteit staan in compacte bolvorm met een doorsnede tot wel tien centimeter. Alle bloemen hiervan zijn steriel. Er komen dus ook geen vruchten na de bloei. Sneeuwbal is goed te gebruiken als solitair in een kleine tuin of als borderstruik en om – op de achtergrond – een border met vaste planten te sieren. Plant de struik op een voedzame, humusrijke grond, waarin water goed wordt vastgehouden.
Sneeuwbal snoeien
Een sneeuwbal wordt direct na de bloei gesnoeid. Bij volgroeide struiken wordt één op de vijf van de oude stengels bij de basis af weggesnoeid. Zwak gegroeide scheuten worden ook helemaal weggeknipt. De overblijvende scheuten niet snoeien of inkorten. Bij verjongingssnoei worden alle stengels bij de basis af weggesnoeid. Uitlopers groeien vanuit de basis en bloeien in het tweede jaar. Viburnum bodnantense wordt op dezelfde manier gesnoeid.
| Variëteit | Hoogte (cm) | Bijzonderheden |
|---|---|---|
| Viburnum opulus | 300 | Inheemse soort. Witte bloemen in platte tuilen. Helderrode bes. |
| Viburnum opulus ‘Compactum’ | 200 | Gedrongen groei. Helderrode bes. Geschikt als haag. |
| Viburnum opulus ‘Nanum’ | 60 | Blijft laag en groeit bossig. Bloeit zelden. Voor hagen en in groep. |
| Viburnum opulus ‘Notcutt’s Variety’ | 200 – 300 | Fors groeiend. Bes helderrood, groot. Voor gemengde struikbeplanting, windsingels. |
| Viburnum opulus ‘Roseum’ | 150 – 300 | Gewone sneeuwbal. Geen bes. Voor gemengde struikbeplanting, windsingels en als solitair. |
| Viburnum opulus ‘Xanthocarpum’ | 200 – 300 | Blad lichtgroen tot gelig van kleur. Bes oranjegeel. Voor gemengde struikbeplanting en als solitair. |
Andere soorten Japanse sneeuwbal Viburnum tinus |
