De vuurdoorn trekt zich weinig aan van luchtvervuiling

Rode, gele of oranje bessen sieren muren in de nazomer tot het begin van de winter. De vuurdoorn is een struik die in aanzien staat, tenminste als je afgaat op het feit hoe vaak je hem in het straat- en tuinbeeld tegenkomt. Het is een ouwe getrouwe, want al sinds het einde van de zestiende eeuw in cultuur.

Ongevoelig voor schurft

Er zijn perioden geweest dat vuurdoorn maar niet meer werd geplant, gevoeligheid voor schurft (Spilocaea pyracanthae) was daar debet aan.

Pyracantha ‘Golden Charmer’ is een flinke struik

De ziekte kwam zoveel voor dat de voornaam van vuurdoorn (Pyracantha) aan de wetenschappelijke naam voor deze ziekte werd toegevoegd. Maar zelden komt de aantasting nog voor: zwarte vlekken op blad, takken en vruchten ontsieren dan de struik. Dikwijls luidde dit het voortijdige einde in van vuurdoorn. Met name appelsoorten (Malus) kunnen door dezelfde schimmelsporen worden aangetast.

Pyracantha coccinea ‘Golden Charmer’ heeft grote oranjegele vruchten

Onder meer is vuurdoorn een waardplant voor schurft en bacterievuur (Nectria).
Gelukkig is men er inmiddels goed in geslaagd om vuurdoorn’s gevoeligheid voor schurft terug te dringen door nieuwe kruisingen op de markt te brengen.

Vuurdoorn Pyracantha coccinea en de vele cultuurvariëteiten hiervan, zijn het resultaat van een kruising van P. coccinea x P. rogersiana ‘Kasan’. De uitkomst hiervan is beslist resistent tegen schurft. Alle cultuurvariëteiten hiervan zijn goed bestand tegen strenge winters.

Vuurdoorns zijn mooie, wintergroene struiken met scherpe doorns op de twijgen. Deze eigenschap maakt ze bijzonder geschikt als (ook) heg en dat zie je maar weinig. Meestal wordt vuurdoorn tegen een muur geplant, hetzij vrij groeiend of in leivorm. De struik kan een hoogte bereiken van twee tot drie meter. Een voedzame, humusrijke grond is nodig voor een goede groei en mooi donker glimmend blad.

Pyracnatha coccinea ‘Mohave’ draagt oranjegele bessen tot in december… tot 1 centimeter groot

In mei – juni bloeit vuurdoorn met een overdaad aan crèmewitte bloemen. Na de vruchtzetting veranderen de bloemen in een zee van vruchten, die graag door vogels (lijster, merel, spreeuw) worden gegeten. Na de eerste vorst verschrompelen de vruchten en verslijmt het vruchtvlees. De zaden komen dan vrij, maar kiemen niet niet eerder dan na veel kou te hebben geleden.

Snoeien

Pyracantha kan worden geleid en heeft daarvoor steun (houten of plastic rooster) aan een muur of schutting nodig. De hoofdgesteltak wordt aangebonden op het midden van het steunrooster.

Pyracantha coccinea ‘Orange Glow’ is de meest gebruikte variëteit

Zijscheuten worden zoveel mogelijk min of meer horizontaal aangebonden. Alle haaks op het platte vlak staande scheuten worden weggeknipt. De uitgebonden scheuten worden met eenkwart van hun lengte ingesnoeid om vertakking te stimuleren. Na aanbinden en snoei moet vuurdoorn eruit zien als een volkomen platte struik. In de volgende jaren wordt de hoofdvorm in stand gehouden: alle haaks op de struik groeiende scheuten worden zonder pardon weggeknipt, zijscheuten op de gesteltakken worden met de helft van hun lengte ingekort. Oude gesteltakken, die weinig vrucht gaven in het voorgaande jaar, worden zo mogelijk vervangen door jonge scheuten. Opnieuw aanbinden. Als de struik te dicht dreigt te worden moet worden gedund, zodat licht, lucht en zon goed kunnen doordringen op alle scheuten. Vuurdoorn bloeit op hout dat ten minste twee jaar oud is.
Snoeitijd: midden voorjaar. In de zomer kunnen ‘verkeerd’ groeiende scheuten worden weggeknipt. Vuurdoorn kan door sterk snoeien worden verjongd.

Wanneer Pyracantha aan z’n lot wordt overgelaten, zal de struik verwilderen met als gevolg dat je er letterlijk niet meer omheen kunt, er nog maar weinig bessen aan komen en de struik een kort leven is beschoren. Op de juiste wijze snoeien bevordert de vorming van bloei- en vruchtsporen. Verjong de struik tijdig. Alleen door snoeien kun je er jaren lang plezier aan beleven.

Pyracantha als (bijna ondoordringbare) haag wordt 2 tot 3 keer per jaar met een heggenschaar in vorm geknipt. De hoogte en breedte zijn instelbaar. Ook zo gebruikt zal een vuurdoorn in de nazomer rijkelijk met bessen zijn getooid.

Meer variëteiten