Een onberispelijk gazon is voor velen een droom. De keurig geschoren grassprieten moeten aanvoelen als een zachte borstel en er mogen geen (on)kruiden in staan. Het is een hele toer om zo’n ideaalbeeld jaren lang in stand te houden. De werkelijkheid is weerbarstiger zoals menigeen weet: mossen en kruiden sluipen binnen en het ideaalbeeld wordt steeds moeilijker te handhaven.
 |
| Een veelkleurig tapijt is wel even wennen |
|---|
Soms is het maar beter het roer volledig om te gooien en te kiezen voor een tapijt met kleurige kruiden.
Aan het hebben en houden van een perfect gazon zijn veel voorwaarden verbonden. Voor het zaaien of leggen van de zode moet de grond goed zijn voorbewerkt, er is regelmatig bemesting nodig en ook is bestrijden van onkruidgroei een regelmatig terugkerende bezigheid. Bedekking met een kruidenvegetatie stelt heel andere eisen.
Wanneer je beter kunt kiezen voor een bedekking met kruiden in plaats van een gazon aanleggen, zijn daarvoor geen regels. Bovenal moet zo’n keuze gebaseerd worden op harmonie. Als er sprake van ook een bloemrijke border als onderdeel van de tuin, dan wordt een bedekking met kruiden er niet gemakkelijker op. Kies je voor een bedekking met een niet bloeiend kruid, dan komen de verschillende bloemkleuren in de border beter tot hun recht. Kies je voor een kleurrijke bodembedekking, dan zouden de tinten van de kruiden harmonieus in die van de borderplanten moeten overlopen of ten minste daaraan verwant moeten zijn. Voor beide gevallen is er wel een kruidachtige vegetatie te bedenken.
 |
 |
|
| Madeliefje (Bellis perennis) dringt zich vaak op in gazons | Scherpe boterbloem (Ranunculus acris) en klaversoorten komen ook veel voor in het gazon |
|---|
Een overweging om te besluiten voor een kruidachtige bodembedekking zou de grootte van de tuin kunnen zijn. Een voortuintje leent zich minder goed om daar zowel een border als ook nog een gazon te hebben. Het onderhoud van een gazon is een wekelijks terugkerende bezigheid en ook moet er een maaimachine voor worden aangeschaft. Wie opziet tegen het vele werk dat aan een goed onderhouden gazon vastzit, kiest voor een bedekking met kruiden. Een mooi gazon bestaat bij de gratie van dikwijls maaien, onkruidbestrijding en speciale bemesting, waardoor een monocultuur van grassen in stand kan blijven. Mooi is in dit verband dus betrekkelijk. Kruiden, die komen aanwaaien, worden systematisch geweerd en verwijderd om het ideaalbeeld in stand te houden. De natuur is weerbarstiger en vindingrijker dan de mens. Daaraan toegeven is de eerste stap naar een kruidenrijke bedekking van de grond. Maar daarin is ook selectie mogelijk. En nog een stapje verder gaan betekent een weloverwogen keuze van kruiden, die geschikt zijn om zo’n kleurrijk tapijt te realiseren.
 |
 |
|
| Met stinkende gouwe (Chelidonium majus) en soorten ooievaarsbek (Geranium) maak je al een eenvoudige, kleurrijke bedekking | Klaproos (Papaver nudicaule), korenbloem (Centaurea cyanus) en gele ganzenbloem (Chrysanthemum segetum) zijn een goede basis voor een kleurrijk, zomers tapijt |
|---|
Is een gazon gebaat bij een voedselrijke bodem, een kruidachtige vegetatie moet die juist niet hebben. Wie aan een kruidachtige bodembedekking wil beginnen, doet er goed aan de grond vooral te verschralen met zand. Een laagdikte van tien tot vijftien centimeter zand moet worden gemengd met tien centimeter van de (bestaande) ondergrond. Pas na deze bewerking kan er worden gezaaid of geplant.
Je kunt ervoor kiezen om te zaaien met één- of tweejarigen, dan komen er niet elk jaar weer dezelfde planten op. Ieder jaar (bij)zaaien is dan nodig om het kleurrijke effect in stand te houden. Een ander principe is om als basis een aantal vaste planten te kiezen en dan één- of tweejarigen bij te zaaien. De simpelste bodembedekking bestaat uit één soort vaste plant, die ieder jaar weer trouw opkomt of wintergroen is. Daarin kunnen diverse andere (vaste) planten worden gezet, die al of niet één- of tweejarig zijn.
Het is ondoenlijk hier een lijst met geschikte planten te geven. Het zou onrecht doen aan de vele, vele mogelijke keuzes, die in het plantensortiment zijn te maken. Wie zich echt wil verdiepen in de mogelijkheden van een kleurrijk tapijt, in plaats van een gazon, kan kennis vergaren uit boeken, zoals
‘Verrassende eenjarigen’ van Michael King en Marion Nickig. Uitgave van Terra, Warnsveld. ISBN 90 6255 946 8.
‘Meer droomplanten’ van Henk Gerritsen en Piet Oudolf. Uitgave van Terra, Warnsveld. ISBN 90 6255 896 8.
‘Nieuwe bloemen nieuwe tuinen’ van Michael King m.m.v. Piet Oudolf en Henk Gerritsen. Uitgave van Terra, Warnsveld. ISBN 90 6255 759 7.
