De topvijftien van lastige onkruiden

0
722
onkruid wieden

Wat zijn onkruiden? Voor de één is onkruid een acceptabele plant, voor de ander een plant waar je het liefst zo snel mogelijk vanaf wil. In ieder geval ga ik er maar van uit dat het woordje ‘on’ op ongemak, onmogelijk, ongewenst of ongepast slaat. Onkruiden zijn dan planten die we niet willen hebben naast wel gewenste planten. Waarom willen we ze niet hebben?
Meestal omdat we ze niet mooi vinden of omdat ze met andere, mooiere planten in concurrentie staan. Concurrentie op leven en dood. Daarmee speelt de wet van de jungle ofte wel het recht van de sterkste zich ook af in ons miniparadijs. Met de mens als intermediair en beslisser over leven en dood.

Selectie is er in het milieu altijd. Bodem, vochtgehalte en temperatuur zijn belangrijke factoren in het voorkomen, waar ook ter wereld, van vegetaties. Daarin heeft de mens zich gemengd. In de beheersing van de natuur slaagt hij maar ten dele. Selectie van welk kruid mag en welk kruid niet, is bijna een dagtaak geworden. Naast de taak om zelf te overleven. Van oudsher speelde de hak (landbouwwerktuig) een belangrijke rol in de totstandkoming van cultuurlandschappen. De vindingrijkheid van de mens heeft ertoe geleid dan een systematische uitroeiing binnen zijn mogelijkheden is gekomen. Chemische onkruidbestrijding leek het einde en was ook bijna het einde geworden van diezelfde mens. De schadelijke gevolgen van al die tovermiddelen bleven niet uit; stapeling van negatieve milieu-effecten leidde ertoe dat de voedselketen van de mens in het geding is gekomen. Terug naar af?

Met een lans breken voor weer gaan schoffelen of ongewenste kruiden handmatig verwijderen, word je niet populair. De mens heeft haast en weinig geduld. Zeker wanneer het inzicht groeit dat het in feite vechten tegen de bierkaai is. Ongewenste kruiden komen en groeien, daar hebben wij geen vat op. Grijpen naar chemische bestrijding, ook al hangt het etiket ‘verantwoord biologisch’ eraan, is het inslaan van de weg van de minste weerstand. Gewin op korte termijn, dat zeker. Op langere termijn gezien een heel schadelijke manier met als afloop vernietiging van complexe (eco)systemen, waarvan wij nota bene zelf onderdeel zijn.

Het motto is dan ook: grijp de schoffel, de schrepel of steek de handen uit de mouwen om niet gewenste kruiden te verwijderen, ook al is de strijd ongelijk.

Wortel- en een- of meerjarige onkruiden

Het verschil tussen wortelonkruid en onkruidgroei die voortkomt uit zaden, zal u waarschijnlijk een zorg zijn. Wie serieus, ongewenst kruid te lijf wil

Haagwinde groeit in hagen en bomen. Het is een snel woekerend onkruid, dat met aardige, witte bloemen bloeit

gaan, zal toch iets moeten weten over hoe zo’n kruidje groeit.
Wortelonkruid blijft (meestal) meer jaren uit de grond naar boven komen. Ze hebben een uitgebreid wortelgestel of penwortels.
Een- of meerjarige kruiden zaaien zich meestal uit. Je moet goed opletten wanneer ze uitgebloeid raken en ingrijpen door te wieden nog voor ze zaad kunnen vormen.
Beide vormen van onkruid zijn lastig om ervan af te komen. Zaadvormers zijn ons vaak te snel af. Voordat je er erg in hebt, staat de tuin weer vol met ongewenste nakomelingen. Schoffelen van wortelonkruid staat gelijk aan vermeerdering ervan. Zolang de (pen)wortel niet volledig is weggehaald, blijven het komen.

Bestrijding

De meest gestelde vraag rond het thema onkruid is wel: ‘Hoe kom ik ervan af?’ Definitief begrijpen wij dan meestal. Het antwoord is teleurstellend: nooit. Hulpmiddelen, in de vorm van een chemisch middel helpt natuurlijk wel, al is het soms maar voor even. Ook hier geldt het motto opgestaan, plaatsje vergaan. Is het ene lastige kruid verdwenen, dan staan er weer andere kruiden klaar om hun plaats in te nemen. De consument (en de natuur) armer, de chemische industrie rijker. In dit geval: gebrek aan tijd en geduld kost geld. Na al dit trieste is er ook nog wel iets positiefs te melden over onkruiden. Sommige kruiden zijn indicatoren voor een bepaalde gesteldheid van de bodem.

‘Klaproos’ is een indicatorplant voor een opengemaakte, losse grond. ‘Muur’ groeit op vette, voedingsrijke grond. ‘Zevenblad’ staat voor losse grond. ‘Schapenzuring’ is typisch voor arme, uitgemergelde grond. ‘Brandnetel’ komt aan z’n trekken op stikstofrijke grond.

Een- of meerjarige onkruiden

Kleine veldkers
Muur groeit op goede grond Canadese fijnstraal groeit op zandgrond Kleine veldkers is bijna onuitroeibaar

– Muur (Stellaria media)
groeit op voedselrijke grond, vooral na een bemesting met stalmest. Het kruid is gemakkelijk te schoffelen of met de hand te rapen. Voordat het bloeit, is de beste tijd om het te verwijderen.
– Canadese fijnstraal (Erigeron canadensis)
kan worden gewied en met de schoffel worden verwijderd. Het groeit op verwaarloosde grond.
– Kleine veldkers (Cardamine hirsuta)
groeit en bloeit het hele jaar. Door de kleine bloempjes springt de bloei nauwelijks in ’t oog. Voordat je het weet staat de tuin er vol mee. Het kan worden weggeschoffeld.

Kruiskruid loopt zelfs nog in het zaad, nadat er is geschoffeld Tuinwolfsmelk komt algemeen
in tuinen voor

– Kruiskruid (Senecio vulgaris)
is een veel voorkomend onkruid. Op vochtige en voedinghoudende grond groeit die als de beste. De bloemhoofdjes bevatten honderden zaden. Zelfs als de plant wordt geschoffeld, kan er zich nog zaad vormen. Voor je er erg in hebt, staat je tuin er vol mee.
– Tuinwolfsmelk (Euphorbia peplus)
komt algemeen voor. Het is door schoffelen en handmatig wieden goed onder de duim te houden. Enkele keren per jaar is wieden wel nodig. Hoe meer de grond door gewenste kruiden is bedekt, des te minder is het nodig om te wieden.

Wortelonkruiden

Kweekgras verspreidt zich razendsnel met ondergrondse worteluitlopers Zevenblad brengt menig tuinier tot wanhoop, maar het is net zo lekker als spinazie Akkermelkdistel moet met wortel en al worden gerooid

– Kweekgras (Elytriga repens)
is een lastig onkruid. Het woekert door andere planten heen om zo snel mogelijk territorium te veroveren. Laten we het uitgroeien, dan verstikken andere planten. Rooien met een riek en eventueel zeven van de grond is een goede manier om er vanaf te komen.
– Zevenblad (Aegopodium podagraria)
hanenpoot is een heel lastig onkruid. Als je er eenmaal mee bent opgezadeld is het moeilijk er weer vanaf te komen. Via worteluitlopers zwermt de plant in een hoog tempo over grote oppervlakten uit. Zijn ze uitgegroeid, dan verstikken de bladeren en het ondergrondse wortelgestel al het andere leven. Ze bloeien met witte bloemen. Het jonge blad is voor sommige mensen een lekkernij en wordt als spinazie bereid. Telkens opnieuw rooien van de wortels is de enige manier om er vanaf te komen.
– Akkermelkdistel (Sonchus arvensis)
moet met wortel en al worden gerooid. Achterblijven van de wortel leidt onherroepelijk tot een nieuwe plaag. Rooien met een greep is het beste om alle worteldelen boven de grond te krijgen. Het onkruid groeit niet overal.
– Haagwinde (Convolvulus sepium)
slingert zich in bomen, struiken en hagen. Het kruid is algemeen voorkomend en soms lastig te bestrijden als je er niet op tijd bij bent. De witte bloemen worden bezocht door bijen, hommels en avondvlinders.

Brandnetel
Paardebloem moet met penwortel worden gerooid Adelaarsvaren komt op zure grond voor; worteluitlopers zorgen voor een ware plaag Brandnetel kent iedereen wel, al is ’t maar door de brandharen

– Brandnetel (Urtica dioica)
kan gemene jeuk veroorzaken bij aanraking. De plant moet met wortel en al worden gerooid. Van de brandnetel kan brandnetelgier worden gemaakt. Brandnetelgier wordt als bestrijdingsmiddel tegen onder meer bladluis gebruikt. De gier is stikstofrijk en als biologische meststof te gebruiken.
– Adelaarsvaren (Pteridium aquilinium)
kan een hardnekkig onkruid worden als je hem niet tijdig rooit. De plant gedijt op zure grond en schaduwrijke plaatsen. Worteluitlopers verspreiden de plant over een groot gedeelte van de tuin. Geregeld afknippen van het loof vermindert de groeikracht van de plant, maar daarmee ben je hem nog niet kwijt.
– Paardebloem (Taraxacum officinale)
leeft op een penwortel. De penwortel moet zo diep mogelijk worden weggestoken. Paardenbloem groeit in open vegetaties zoals op weiden en in gazons. Voor de bloem het mooie wolkje witte pluis krijgt, moet die toch echt worden gemaaid of gerooid worden. In het voorjaar is de paardenbloem in grote aantallen in het weidelandschap te zien; een gele steppe.

Stinkende gouwe is eerder een welkome plant dan een onkruid Kruipende boterbloem is niet moeilijk te bestrijden; de plant groeit met wortelrozetten Paardestaart lijkt wel op een miniatuurdennenbos

– Stinkende gouwe (Chelidonium majus)
is een papaverachtige. De plant groeit langs randen van struwelen of bossen op voedselrijke en dichtgeslagen grond. Het blad is prachtig olijfgroen van kleur.
In bloei valt de plant extra op. Het oranjegele melksap uit de steel schijnt te helpen tegen wratten. Een groepje stinkende gouwe in een verloren hoek van de tuin kan geen kwaad. Wanneer het een plaag wordt, kan er worden geschoffeld of helpt regelmatig plukken van het loof.
– Kruipende boterbloem (Ranunculus repens)
heeft bladeren in rozetvorm. De (boter)gele bloem staat in het midden van de krans. De plant groeit op een penwortel. Krijgt boterbloem eenmaal de kans zich uit te breiden, dan verstikt het andere vegetaties. Uitgraven of uitsteken met een onkruidsteker.
– Paardestaart (Equisetum arvense)
groeit op vochtige gronden. Geregeld het loof afsnijden dringt de aanwezigheid uiteindelijk terug. De bladnaalden staan etagegewijs op een gelede steel. Het lijken wel kleine dennenboompjes.

Toch chemisch bestrijden?

Bedenk wel dat een chemisch onkruidbestrijdingsmiddel

niet zelf kan kiezen. Bespuiten van onkruid moet zeer nauwlettend worden uitgevoerd, zodat alleen het te vernietigen kruid wordt geraakt en niet de te handhaven vaste planten, heesters of bomen. Voor gebruik altijd goed de gebruiksaanwijzing lezen.

Middelen zijn onder andere:

Merknaam Toepassingsgebied
Roundup (glyfosaat) tegen hardnekkige wortelonkruiden
TopGun op verhardingen, onder heesters en bomen, op onbeteelde grond
AATisin op verhardingen; doodt onkruid en voorkomt kieming
AANETOS-M Vloeibaar tegen brandnetels en ridderzuring
AA MIX Vloeibaar tegen onkruid in het gazon
AA KARMEX tegen onkruidgroei, mossen en algen
AA KARMEX Granulaat tegen onkruid, mos- en algengroei
AA KARZOL tegen onkruid en onkruidkiemen, mos
Casoron G tegen onkruiden op wegen en paden, onbeteelde terreinen en onderhoutige gewassen
Corsage tegen onkruiden onder heesters
Rokade tegen kweekgras, eenjarige onkruiden, werkt selectief

LAAT EEN REACTIE ACHTER

Please enter your comment!
Please enter your name here