De bolrapunzel (Phyteuma orbiculare) behoort tot de klokjesbloemen (Campanulaceae), ook al zou je dat niet zeggen als je de bloem ziet. De bloem is van een ongekende schoonheid en menigmaal in zilver verbeeld als hanger en broche. De bleeklila, lintvormige bloemen staan in dichte hoofdjes bij elkaar en zijn tot tweeëneenhalve centimeter lang.
 |
| Bolrapunzel in kalkrijk gesteente en op droge graslanden |
|---|
De lintbloemen staan in een sierlijke kroonvorm met naar binnen gebogen bloemblaadjes.
Wie bolrapunzel in zijn natuurlijke omgeving (habitat) tegenkomt, moet er vooral van afblijven: alle delen van de plant zijn beschermd. Gelukkig is de (bol)rapunzel ook als overblijvende plant te koop. Het verspreidingsgebied is uitgebreid: vanaf Ierland tot aan de Oeral en vanaf Spanje tot in Albanië. Een bolrapunzel is voornamelijk in berggebieden en het subalpinegebied tot op een hoogte van 2400 meter te vinden. Op schraal grasland, tussen kalkrijk gesteente en zelfs in voedselarm (oligotroof) veengebied is bolrapunzel te zien.
De plant bloeit vanaf mei tot aan oktober en wordt 10 tot 50 centimeter hoog. De bladen zijn lancet- tot hartvormig en getand. De bladen langs de steel zijn klein, driehoekig van vorm of ei- tot lancetvormig en hebben hooguit een lengte gelijk aan de lengte van de lintbloemen. Vooral bijen bezoeken de proterandrische bloemen (letterlijk: voor mannelijk, dit betekent dat de meeldraden eerder rijp zijn dan de stamper). Zaden van de bolrapunzel worden vooral door de wind verspreid. Om rapunzel in de tuin te gebruiken: plant hem op een zonrijke plaats. De rapunzel is uitstekend te gebruiken in een bloemrijke weide.
