Water, gras, bomen, struiken en planten behoren tot de uitrusting van de tuin. Niet elke tuin heeft een omvang, waar al die elementen in passen. De maat van de tuin is veelal bepalend voor wat daarin aan bod kan komen en natuurlijk ook voor iemands voorkeur.
 |
| Nymphaea hybr. ‘Missouri’ is een ‘nachtbloeiende’ waterlelie. |
|---|
Voor velen is een vijver, van welke omvang dan ook, een must. Water is een element van rust in de tuin. Anderen zijn meer geïnteresseerd in de planten in de vijver en/of ook de vissen daarin. Hoe dan ook: in een zelf gebouwde vijver in een strakke vorm, een vijver met een natuurlijke vorm of een kant en klaar gekochte vijver zijn waterplanten op hun plaats. Hierop is wel een speciale vijver met koikarpers een uitzondering.
De waterlelie (Nymphaea) is een van de meest begeerde waterplanten vanwege de schitterende bloemen, die de plant kan voortbrengen. Onder de waterlelies zijn meer dan vijftig soorten en een honderdtal hybriden. De groep is in te delen in winterharde waterlelies, tropische waterlelies, waterlelies die overdag bloeien, en soorten en hybriden, die alleen ’s nachts bloeien. Hoe begeerlijk tropische waterlelies ook zijn, de winterharde soorten zijn in ons klimaat meer op zijn plaats. Winterharde soorten zijn, mits goed geplant, een lang leven beschoren.
Geen onbezonnen aankoop doen
Wie een waterlelie in z’n vijver wil planten, doet er goed aan zich vooraf goed te oriënteren op de eigenschappen en de eisen die de soort of variëteit stelt. Belangrijke zaken die de revue moeten passeren, zijn vooral de diepte van de vijver en de omvang daarvan. Eisen aan de diepte variëren bij de waterlelie. Grofweg zijn er lelies, die in een maximale waterdiepte van tien centimeter kunnen groeien, maar ook zijn er lelies, die ten minste vier meter water boven zich eisen. Daartussenin zijn er talrijke soorten en variëteiten, die in een minder grote waterdiepte groeien.
 |
| Nymphaea hybr. ‘General Pershing’ is een tropische waterlelie. Deze waterlelie moet overwinteren bij een minimale watertemperatuur van 10 °C. |
|---|
Op de tweede, niet onbelangrijke plaats speelt de uiteindelijke bedekkingsgraad van het wateroppervlak door een lelie een grote rol. Waterlelies hebben hun wortelstok op de bodem (submers): hetzij in een natuurlijke bodem, hetzij in vijversubstraat in een mandje. De bladen van een waterlelie drijven op het wateroppervlak (epilimnion) en de bloemen groeien daarbovenuit. Wanneer de keuze voor een waterlelie gebaseerd is op de beschikbare ruimte, dan is de waterlelie een lang leven beschoren.
Alle soorten en variëteiten van waterlelie hebben stilstaand, voedselrijk water nodig om te kunnen groeien en bloeien. Daarnaast is de waterlelie zeer gediend met de aanwezigheid van een paar vissen in de vijver. Zij zijn onontbeerlijk om kleine insecten en waterslakken van de waterlelie af te houden. Een waterlelie kan vanaf een leeftijd van drie tot vier jaar worden vermeerderd door de wortelstok te scheuren of er wortelspruiten van te nemen. Vermeerderen kan in het voorjaar worden uitgevoerd. Daarnaast kan het soms lukken om rijp geworden zaden in het voorjaar te zaaien. Zaaien in zand met daarboven permanent een laagje water van ten minste één centimeter water.
Goede hybriden van de waterlelie
|
Nymphaea hybr. ‘Isabelle Pring’ behoort tot de tropische waterlelies en bloeit overdag. De plant is levendbarend. Bloeit het beste in een ondiepe vijver, waar het water door de zon kan opwarmen. Bloeiperiode juni – augustus. Plantdiepte 45 – 75 centimeter. Plant de lelie in een mand. Nymphaea hybr. ‘Isabelle Pring’ kan 2 – 3 meter breed uitgroeien. Bloemen zijn roomwit en fijn gepunt. Centraal een botergeel hart. De bloem kan 20 – 25 centimeter in doorsnede worden. |
|
Nymphaea hybr. ‘Firecrest’ is een geheel winterharde waterlelie. De plant bloeit eind mei – eind september. De plant wordt tot 1,50 meter breed en is geschikt voor een waterdiepte van 45 – 75 centimeter. De bloem is egaalroze en heeft een vlammend. oranje hart. |
|
Nymphaea hybr. ‘Formosa’ is geheel winterhard. De plant bloeit beter naar gelang hij langer vaststaat. Plant in een mandje op een waterdiepte van 45 – 70 centimeter. De bloemen zijn bij een jonge plant zachtroze, bij een oudere plant is de kleur hardroze. |
|
Nymphaea hybr. ‘Caroliniana Perfecta’ is winterhard. De plant bloeit overdag. Het is een dieproze bloeiende waterlelie. De lelie kan een wateroppervlakte van 1,50 meter bedekken. Plant deze lelie in een mand op een waterdiepte van 45 centimeter. Het is een vroeg bloeiende hybride. Bloei vanaf mei tot in augustus. Er bestaat ook een witte hybride: Nymphaea hybr. ‘Caroliniana Nivea’. |
|
Nymphaea tuberosa var. maxima is winterhard. De plant bloeit overdag. Het is een Amerikaanse hybride. De plant bloeit met zuiver witte bloemen. Het is een lelie, die uitsluitend geschikt is voor een vijver met een groot wateroppervlak. Deze waterlelie groeit snel uit. Plant de lelie op een waterdiepte van 40 – 60 centimeter. |
|
Nymphaea hybr. ‘Snowball’ is winterhard. De plant bloeit overdag. Het is een Amerikaanse hybride. De plant bloeit met halfgevulde tot geheel gevulde witte bloemen. Het is een langzaam groeiende waterlelie, die een betrekkelijk klein oppervlak, 1.00 – 1,50 meter, van de vijver zal bedekken. Plant de lelie op een waterdiepte van 40 – 60 centimeter. |
 |
Aponogeton distachyos is de Kaapse waterlelie. De plant valt op door het lintvormige blad, dat soms paars gemarmerd is. Bloemen zijn zuiver wit. De zwarte helmknoppen steken fraai af tegen de kelkbladen. Bloemen geuren licht naar vanille. De lelie kan het hele jaar bloeien, maar soms is dit beperkt tot het voor- en najaar. Door middel van uitzaaien vermeerderen de planten zichzelf. Scheuren van de blaasvormige knolkluiten kan in het voorjaar. |
Tropische waterlelies zoals Nymphaea hybr. ‘Leopardess’, Nymphaea hybr. ‘General Pershing’, Nymphaea hybr. ‘Isabella Pring’, Nymphaea hybr. ‘Emily Grant Hutchinos’ (‘nachtbloeiend’), Nymphaea hybr. ‘Missouri’ (‘nachtbloeiend’), Nymphaea hybr. ‘William B. Shaw’, Nymphaea hybr. ‘Magaret Randig’ moeten in de winter binnen in een kas overwinteren. De minimale watertemperatuur moet gehouden worden op 10° C. Vandaar dat het handig is om tropische waterlelies in ons klimaat in een mandje te houden. Overwinteren van de wortelstokken in permanent vochtig zand kan ook.
