Af en toe brengt een krantenkop mensen op de been. Zo ook de aankondiging dat ‘de koningin der waterlelies’ weer zou gaan bloeien. Een bijzonderheid? Ja, de plant bloeit niet ieder jaar. Vooral omdat deze waterplant in een nagebootst milieu wordt gehouden: een tropische kas of verwarmde vijver.
De eerste nacht is de bloem van Victoria amazonica friswit van kleur |
---|
En het is een nachtbloeier, waardoor je wel een gemotiveerd liefhebber moet zijn om je nachtrust voor zo’n bezienswaardigheid op te offeren.
Victoria amazonica is alleen al merkwaardig om z’n bloei. De waterlelie bloeit dus uitsluitend ’s nachts en bovendien voltrekt zich dan het wonderlijke schouwspel van het verkleuren van de bloem. De bloem kan een doorsnede van twintig centimeter bereiken en bloeit maar twee nachten achtereen. De eerste nacht opent de bloem zich in een smetteloos witte kleur om vervolgens heel langzaam naar lichtroze te verkleuren. Hierna sluit de bloem zich weer. De tweede nacht verkleurt de bloem van lichtroze naar diep paarsroze.
Victoria amazonica wordt beschouwd als de koningin der waterlelies. De plant komt van nature voor in het Amazonegebied (Brazilië). Het is een in tropische wateren levende plant uit de familie van de Nymphaceae. De bloem verspreidt een ananasachtige geur als hij geopend is. Deze geur lokt ’s nachts actieve kevers. Als de bloem zich sluit, worden deze kevers in de bloem opgesloten en raken bedekt met stuifmeel. De volgende nacht brengen de kevers het stuifmeel over op andere bloeiende bloemen, die vervolgens bevrucht raken.
Een Victoriawaterlelie legt een groot beslag op het wateroppervlak |
---|
Victoria amazonica heeft grote, drijvende bladen |
Waterdruppels op het blad van Victoria amazonica |
De structuur van het blad is ook aan de buitenkant zichtbaar |
Een doornige bladrand |
Deze waterlelie heeft drijvende bladen van exhorbitante afmetingen tot wel 2 meter in doorsnede. Gezien deze omvang en het ruimtebeslag van circa 6 meter op het wateroppervlak, waarbij ook nog eens een flinke waterdiepte wordt verlangd, is het bepaald geen plant, die in aanmerking komt voor een doorsneevijvertje. De bladen zijn zo groot en stevig, dat een klein kind er met gemak op kan zitten, terwijl het blad blijft drijven.
Het blad van Victoria amazonica heeft tal van nerven, die zijn gevuld met lucht. Hierdoor heeft het blad een groot drijvend vermogen. Joseph Paxton liet zich voor zijn ontwerp voor de kas in Chatsworth inspireren door de nervenstructuur van deze plant. In deze kas ook bloeide de eerste Victoria amazonica buiten het stroomgebied van de Amazonerivier. De kas was groot genoeg om koningin Victoria – naar wie de waterlelie is vernoemd – met rijtuig en al erdoor te laten rijden.
Victoria amazonica stelt hoge eisen aan de watertemperatuur. Die moet ten minste 30 °C. bedragen. Het is een snelgroeiende lelie, die doorgaans uit zaad wordt opgekweekt. Jonge planten moeten binnen korte tijd regelmatig worden verpot. Ze groeien in iets kleiïge grond, vermengd met verteerde stalmest en kunstmest. Vermeerderen gebeurt uiteraard ook in ’tropische’ omstandigheden in een kas.
Victoria cruziana, de kleiner blijvende zuster van Victoria amazonica, verdraagt lagere temperaturen en kan bij een temperatuur van 20° – 24° C worden gehouden. Het blad heeft een bruinrode zweem en een bobbeliger uiterlijk. De opstaande rand langs de buitenkant van het blad is fel wijnrood tot paars, maar is lager dan die van Victoria cruziana. De bloem is over het algemeen ook kleiner en minder stekelig.
Van de Victoriawaterlelies (Victoria amazonica x Victoria cruziana) bestaat een hybridenakomeling, die zelfs winterhard is en rijkelijk bloeit. Victoria ‘Longwood Hybrid’ is gekweekt in Longwood Gardens door Patrick Nutt. Wie niet over een vijver beschikt, maar toch wil kennismaken met een bloeiende Victoria-waterlelie, kan hiervoor in de Amsterdamse Hortus Botanicus terecht. Let ook op aankondigingen van andere botanische tuinen. De Victoriawaterlelie behoort tot onze Nationale Plantencollectie. Dit is een levende plantencollectie, die voor Nederland in wetenschappelijk of maatschappelijk opzicht van bijzondere betekenis is.
Andere en tropische waterlelies.