Het maken van een herfstborder

Aan het eind van het seizoen worden dikwijls ook de activiteiten in de tuin op een laag pitje gezet. Toch kan ook het najaar nog het nodige bieden. Sterker nog, het is mogelijk om een border of plantvak samen te stellen, dat vooral attractief is tijdens de herfst.

Het aanschaffen van planten, die vooral in de herfst aantrekkelijk zijn,

A. japonica ‘Alba’ (herfstanemoon) bloeit tot vroeg in oktober

vereist een ommezwaai in het denkpatroon van de gemiddelde tuinliefhebber. Die rept zich immers in het voorjaar naar het tuincentrum of de kwekerij om daar de nodige planten aan te schaffen. Dat moeten dan het liefste planten zijn, die al een beetje tonen of desnoods beloven snel in bloei te komen. Planten, die aantrekkelijk moeten zijn in het najaar, vallen op dat moment niet of nauwelijks op. Nee, de voorkeur gaat bij de gemiddelde tuineigenaar toch altijd weer uit naar fris bloeiende vroege, vaste planten of voorjaarsheesters, die zelfs speciaal hiervoor in kassen worden voorgetrokken. De wat meer gevorderde liefhebber koopt planten, die later in de zomer hun kleuren laten zien. Het najaar, de herfst? Dat is gewoon te ver weg. Toch is het goed om ook in het voorjaar al aan latere jaargetijden te denken: regeren is vooruitzien.

Niet alleen herfstkleuren en bessen

Natuurlijk is elke liefhebber gecharmeerd van de ultieme tekenen van de herfst: afstervend blad, dat in een lawine van rood en geel ten onder gaat. Japanse Acer, Euonymus, Rhus, Amelanchier en Viburnum plicatum zijn hiervan goede voorbeelden. Hun felle kleuren laten zich fraai combineren met vaste planten, die wat later in het seizoen hun bloeikleuren laten zien.
Dat hoeft echter niet te betekenen, dat u pas in de herfst plezier van deze border

Heuchera micrantha ‘Palace Purple’ heeft chocoladekleurig blad

gaat krijgen. Veel van de verderop genoemde vaste planten beginnen al in juli en augustus te bloeien en bloeien daarna in oktober nog. Andere openen pas in september of zelfs oktober hun bloemen. Denk hierbij ook aan typische bladplanten als de nu (2004) zo populaire roodbladige Heuchera’s, die ook nog in de herfst de moeite waard zijn. De vaak rijke besdracht van verschillende heesters, rozen en bomen kan ten slotte nog een fraaie toegift vormen. Plant daarom ook alle vaste planten, die bestemd zijn om wat later in de zomer en in de herfst hun bloeikleuren te laten zien, ook al in het voorjaar aan. Hiervoor is eigenlijk een eindeloze reeks beschikbaar. Hieronder volgt een aantal soorten met hun cultivars, dat het absoluut verdient om veel meer te worden aangeplant. Ook een ‘recept’ voor een herfstborder volgt nog.

Siergrassen

Ook siergrassen lenen zich bij uitstek om met late, vaste planten te

Pennisetum alopecuroides ‘Hameln’ heeft donkergroen blad dat in het najaar geel wordt

worden gecombineerd, omdat van veel soorten de halmen zich pas later in de zomer ontwikkelen. Stipa, Pennisetum, Calamagrostis en Miscanthus zijn hier goede voorbeelden van. Deze combinaties pakken dikwijls prachtig uit.

Klaar voor de grande finale

Als u weloverwogen te werk gaat, zult u verrast zijn door het resultaat. De in het voorjaar aangeplante vaste planten, die later pas goed tot ontwikkeling komen, hebben immers al wat meer tijd gehad om zich te ontwikkelen dan de vroegere bloeiers. Toch krijgt een border met herfstbloeiende planten ook in dit geval pas in het tweede seizoen na aanplant zijn meer definitieve contouren. Hogere planten, die op de achtergrond figureren, doen er immers meestal twee seizoenen over, voordat ze hun definitieve hoogte bereiken. Zoals bijvoorbeeld Eupatorium en zeker Aconitum blijft het eerste jaar sterk in groei achter. Geduld is echter, zeker bij tuinieren, een schone zaak. Laat u daarom niet verleiden om voor veel te veel geld op najaarsbeurzen grote kluiten bloeiende anemonen of asters aan te schaffen, omdat de bloemen meestal in de kofferbak verwelken en u daarna vrijwel een heel jaar op een fatsoenlijke bloei moet wachten.

Betrouwbare tuinplanten, die lang of later in het seizoen bloeien