De luchten worden weer somber. De zon laat zich nauwelijks nog meer zien.
 |
Elkaar snel opeenvolgende regenbuien striemen neer op het gebladerte en kletteren tegen de ramen. Zuchten wind ontfutselen de bomen de oranje en geelkleurige bladeren die neerdwarrelen op de grond. Kinderen banjeren met hun kleurige laarsjes door de hopen bladeren. De met dauwdruppels bezette spinnenwebben steken zilverachtig af tegen de kalende takken van struiken en planten. De kruidige geur van de herfst is alom.
Net als de meeste planten aan het einde van de zomer het bloeien hebben gestaakt, duikt er nog een laatbloeiende gast in de tuin op. Het is de herfsttijloos, die weer en wind trotseert en fier met opgeheven ‘hoofd’ zijn kleurenpracht tentoonspreidt. De fel oranjegeel gekleurde meeldraden steken mooi af tegen de lichtpurperen kelkbladen.
Colchicum autumnale
is de Latijnse naam voor deze najaarspracht. Van oorsprong is het bolgewas afkomstig uit het gebied Kolchis, een landschap aan de oostkust bij de Zwarte Zee. De Grieken noemden de plant Kolchicon en naar aangenomen wordt zijn zij de vinders van de plant. De gifmengster Medea woonde in het gebied Kolchis. Misschien bediende ook zij zich van het gif dat in Colchicum voorkomt. De plant is namelijk buitengewoon giftig!
In de tuinbouwplantenteelt wordt de uit de plant afkomstige colchicine gebruikt bij de veredeling van gewassen. Het bevordert het kunstmatig verwekken van polyploïdie hetgeen leidt tot mutaties. De tweede naam – autumnale – is afgeleid van het Latijnse woord autumnus dat herfst betekent. Het bolgewas behoort tot de familie van de lelieachtigen, de Liliaceae.
Voor tuin, balkon en huiskamer
Herfsttijloos leent zich uitstekend om op grote schaal te worden geplant.
 |
Geschikte plaatsen in de tuin zijn onder meer: in het gazon en onder opgaande heesterbeplanting. Ook geschikt voor het balkon als het daar niet tocht of te winderig is. Het is een typisch bolgewas dat prima geschikt is voor verwildering. Hoe langer ze op een plaats staan, des te mooier worden ze. De bloemen worden voller en groter in omvang. In de tuin worden de bollen op 15 cm onderlinge afstand uitgeplant. De plantdiepte bedraagt ongeveer 10 cm. De bloeistengel wordt ongeveer 15 cm hoog.
Heel goed doet Colchicum het ook in de huiskamer. Het is een droogbloeier. Zonder water te geven, zonder grond en voedsel komt de plant tot bloei. De bollen worden in augustus tegen elkaar in een pot of bak gezet. Een niet te zonnige, maar lichte plaats is uitstekend om de bollen tot bloei te laten komen. De hoofdbloei valt tussen september tot en met november. Pas in april en mei vormt Colchicum toefen met glanzend groene bladeren.
Cultuurvariëteiten.
Van de herfsttijloos zijn cultuurvariëteiten verkrijgbaar, die een verschillende kleur hebben. Zo is er een wit bloeiende variëteit ‘Albiflorum’, een donker purperkleurige ‘Purpureum’ en een paarse met dubbele bloemen, ‘Plenum’. Een heel fraaie soort is de Colchicum bysanthinum. De soort vormt verscheidene bloemen op één bol. Hiervan zijn zeer veel hybriden in diverse kleuren te koop.
