Basilicum

0
407

Basilicum of bazielkruid (Ocimum basilicum) wordt al duizenden jaren in cultuur gebracht. In grafkamers in de piramiden vond men al basilicumkransen. In het Grieks betekent het konings- of koninklijk kruid. Joden geloofden dat een takje in de hand kracht zou geven. In India zou het arme mensen beschermen en wordt het als heilig kruid geofferd.

Basilicum, het koningskruid

Het geslacht Ocimum kent meer dan zestig soorten, waarvan een aantal inheems is in tropische zones van Afrika, Azië en Amerika. Het wordt tegenwoordig in een grote delen van de wereld gekweekt als keukenkruid, ook in niet-tropische gebieden, en het groeit al eeuwenlang rondom de Middellandse Zee. Het is een zeer geliefd kruid in de Italiaanse keuken.

Basilicum is een eenjarig plantje van zo’n 15 tot 30 cm hoog. De bekendste soort in Nederland heeft een heldergroen, ovaal blad; alle delen van de plant zijn behaard. De kort gesteelde bladeren staan kruisgewijs tegenover elkaar. De bloei is van juni tot september met aarvormige bloemhoofdjes bestaande uit schijnkransen met zes tweelippige, witgele tot rozerood gekleurde bloemetjes.

Het kruid houdt van een zonnige plaats en een goed bemeste, luchtige grond. Het wordt niet alleen vaak bij tomaten opgediend, maar naast tomatenplanten gekweekte basilicum stimuleert ook de groei van de tomatenplant. Basilicum kan ook heel goed in bakken of potten worden gekweekt. Het verlangt bij warm en droog weer veel water. Af en toe wat bemesten door er bijvoorbeeld wat compost of droge koemest bij te strooien zal de groei bevorderen. Het geregeld ’toppen’ van de plantjes leidt tot bosvorming. Om optimaal te kunnen ‘oogsten’ is het verstandig de bloemknoppen eruit te halen.

Pas op! Basilicum is een lekkernij voor slakken, controleer het dus regelmatig op deze bezoekers.

Het kruid kan niet tegen vorst. In het najaar kunnen de nog mooie of jonge plantjes binnen op de vensterbank ‘overwinteren’.

Basilicum bevat een hoge concentratie etherische oliën. De etherische olie ‘methylchavicol’ van de soort O. gratissimum wordt gebruikt in de kosmetische industrie als geurstof; het lijkt op de geur van een boeketje rozen en anjers. Het kruid heeft een lichtzure, laurierachtige, ietwat peperige smaak en ruikt naar kruidnagel. In huis helpt de geur insecten te verjagen.

Vers, in bosjes of als plantjes is het te koop op markten en in veel supermarkten, als zaad en ook als plantje in tuincentra. Blaadjes en takjes van basilicum zijn te gebruiken in salades, soepen, sauzen, tomaat- en vleesgerechten. Kook het bij voorkeur niet mee: laat het kort meesudderen, waardoor niet al te veel van de smaak te verloren gaat. Invriezen is niet bevorderlijk, want dan staat u na ontdooien met zwarte basilicum in uw handen.
Basilicum heeft overigens een heilzame werking op de spijsvertering, verlicht hoofdpijnen en remt ontstekingen. En er kan een heerlijk kalmerende en vochtafdrijvende thee van worden getrokken: doe één theelepel gekneusde blaadjes in een kop kokend water, drink tweemaal daags met kleine teugjes.

Enkele in Nederland (nog) onbekende soorten:

CitroenbasilicumOcimum basilcumforma citratum
Heeft een heerlijk citroenaroma. Wordt veel in de Thaise en Indonesische keuken gebruikt. Niet makkelijk vers te krijgen, maar soms wel gedroogd of ingelegd in olie.
Rode basilicumOcimum basilcum forma purpurea
Als plantje en zaad te koop in tuincentra. Heeft een iets sterkere smaak dan van de bekende, grootbladige soort.
Kleinbladige basilicumOcimum minimum
Komt oorspronkelijk uit Chili. Heeft kleine blaadjes met een sterke, zoete geur. Wordt veel in de Griekse keuken gebruikt.
Heilige basilicumOcicum sanctum
In India een ceremoniële plant. Wordt veel bij tempels en huizen gekweekt.

LAAT EEN REACTIE ACHTER

Please enter your comment!
Please enter your name here