Lavendel, kleur in de tuin, geur in de kast

Golvende velden met lavendel zijn het handelsmerk van Zuid-Frankrijk. Immense akkers met bloeiende lavendel zijn typisch voor het gebied ten noorden van Nice. Daar wordt op commerciële wijze lavendel geteeld om parfums en geparfumeerde zeep mee te bereiden. De Grieken en Romeinen kenden de sterk aromatische eigenschappen van de struik al. Zij maakten er zalven van en dachten er koorts mee te kunnen bestrijden.
Lavendel is winterhard in ons klimaat, groenblijvend en uitstekend geschikt om er haagjes mee te maken of om als flinke toef een hoekje in de border mee te vullen.

Zo mooi als lavendel in Frankrijk bloeit, zo krijgen wij het niet voor elkaar.

Lavendel (Lavandula) is een halfheester. In een tuincentrum is de struik meestal bij de vaste planten gerangschikt. Niet verwonderlijk, omdat lavendel meestal op dezelfde wijze wordt gebruikt als vaste planten. Lavendel is een houtachtige plant en behoudt in de winter zijn grijsgroene blad. De struik behoort tot de lipbloemigen (Labiatae). Er zijn heel wat variëteiten in omloop van de verschillende soorten. De voornaamste soorten die in Nederland van het geslacht in omloop zijn, zijn Lavandula angustifolia en Lavandula stoechas. In Frankrijk wordt hoofdzakelijk Lavandula x intermedia gebruikt, maar die is niet volkomen winterhard in ons klimaat.

Lavandula angustifolia ‘Hidcote’ bloeit intens donkerblauw		Lavandula angustifolia ‘Munstead’ is de meest gebruikte lavendel		Lavandula angustifolia ‘Bowles Early’ bloeit rozeblauw
Lavandula angustifolia ‘Cedar Blue’ bloeit donkerroze		Lavandula angustifolia ‘Imperial Blue’ bloeit lichtblauw		Lavandula stoechas ‘Willow Vale’ bloeit lilaroze

Lavendel planten, lavendel in de kast

Lavendel is vooral geschikt voor wat droge, maar humusrijke grond. Een plaats in de zon is onontbeerlijk voor een rijke bloei. De struiken worden op een onderlinge afstand van dertig centimeter geplant. Deze afstand ook aanhouden als er een haagje moet worden gevormd. Lavendel wordt zeventig tot negentig centimeter hoog en kan een breedte van een halve meter bereiken. Blaadjes zijn lancetvormig en grijs tot groen van kleur. Over de blaadjes ligt een berijpte waas. Bij aanraking van het blad komt het lichtzoete aroma vrij. Lavendel is uitstekend geschikt om in een kruidenpotpourri op te nemen, het geurt lekker in de linnenkast of onder uw hoofdkussen. Bloemen verschijnen op lange stelen, die boven

Voor gebruik als haagje of een in een flinke groep is Lavandula angustifolia ‘Hidcote’ heel geschikt

de struik uitsteken. De bloemen staan in aren van vijf tot acht centimeter lang. Bij lavendel verloopt de bloei van onderen naar boven.

Lavendel stekken

De prijs van lavendel is afhankelijk van de grootte van de plant. Jonge planten kosten ca € 1.58. Een zware plant al gauw € 5,67. Na twee of drie jaar te hebben gebloeid, zal ondanks snoeien de bloei tegenvallen. De struik verhout meer en meer naarmate hij ouder wordt. In zo’n geval is het beter een nieuwe struik te planten. Lavendel laat zich heel gemakkelijk stekken. Wie lavendel koopt en deze struik beslist op dezelfde plaats wil houden, moet zich maar aanwennen stek te maken.
Augustus is bij uitstek de maand, waarin stek kan worden gemaakt. Maak stek van niet bloeiende delen van de struik. De lengte van de stek is zeven tot tien centimeter. Snij aan de onderkant van de stek, onder de bladeren, de stengel met een scherp mes door. Knip de kop aan de bovenkant van de stek

Lavandula angustifolia ‘Folgate’ bloeit bleekblauw

boven de bladeren door. Steek de stek(ken) in een bak of ruime pot gevuld met potgrond gemengd met gelijke delen zand. Dek de bovenlaag af met scherp zand. Zet de stekken niet in de volle zon, morgenzon mag wel. Begiet de stekken regelmatig met een beetje water. Gebruik van groeistof (Rhizopon) bevordert de beworteling, maar is niet per se nodig. Plant de stekken in het voorjaar uit. In de winter de stekken vorstvrij bewaren.
Het is ook goed mogelijk in september te stekken. Maak dan stek(ken) in een lengte van vijftien tot twintig centimeter lang. Plant deze stekken direct op de plaats waar ze in het voorjaar verder kunnen uitgroeien. Bescherm in de winter het steksel door het af te dekken met grof blad.

Lavendel snoeien

Lavendel snoeien geeft een wisselend succes. Soms gaat de struik dood, omdat er te lang niet is gesnoeid. Wen u eraan de uitgebloeide aren direct na de bloei weg te knippen. Een beetje fatsoeneren van de struik mag ook nog in het najaar, maar snoei beslist niet rigoureus. Pas in het voorjaar (maart) mag er sterker worden gesnoeid: verwijder de scheuten die het voorgaande jaar hebben gebloeid. Knip nooit te diep

Lavandula angustifolia ‘Miss Ketherine’ bloeit donkerroze

in de struik. Oud hout loopt zelden weer uit. Het is een kwestie van experimenteren hoe ver je lavendel kunt terugsnoeien. Meestal moet na enkele jaren de struik volledig worden vervangen, omdat hij niet meer uitloopt. Op tijd stek maken is dan de oplossing om voor vervanging te zorgen.

Variëteiten

Er zijn veel variëteiten van lavendel te koop en het worden er steeds meer. Er is verschil in bloeikleur, de meeste bloeien met een blauwe tint, sommige met een meer roze tint en er zijn er die wit bloeien. Momenteel zijn er zo’n honderdvijftig variëteiten in omloop. Niet alle lavendel is even goed bestand tegen vorst. In de lijst hieronder is lavendel opgenomen, die het in het Nederlandse klimaat goed doen.