Wijnruit, Ruta graveolens

0
528
ruta graveolens

Wijnruit of ruite is afkomstig uit Zuid-Europa en het groeit voornamelijk van nature rondom het Middellandse-Zeegebied. In de oudheid was winruit bij de Romeinen bekend als een geneeskrachtig kruid. Wijnruit is een geslacht van 60 soorten winterharde, groenblijvende heesters en halfheesters en het wordt zo’n 100 cm hoog. De stengels zijn aan de voet soms houtig. Wijnruit bloeit in juli en augustus met tuilvormige, groengele bloemen. Met hun grijsachtige, blauwgroene, dubbel geveerde en lancetvormige bladeren en gele bloemen staan ze bijna overal mooi.

Ruta graveolens verspreidt een vrij sterke geur. Wijnruit houdt van een arme, goed gedraineerde grond in de volle zon. De plant kan zeer goed tegen hitte en droogte.

De bloeiwijze van het wijnruit is merkwaardig. Als eerste verschijnt een bloemetje aan het uiteinde van een soort spil, een centraal staande bloemstengel. Daaromheen vormen zich andere bloemstengels met ook weer aan het uiteinde gele bloemetjes. Het uitzonderlijk is, dat de bloem aan het uiteinde van de centrale spil vijf bloemkroonblaadjes bezit en alle andere bloemetjes, die zich daaromheen ontwikkelen, hebben er maar vier.

De planten hebben veel ruimte nodig, waarbij een onderlinge afstand van 30 x 40 cm minimaal is. Gedurende de winter moet wijnruit worden aangeheuveld door een hoopje aarde van ongeveer 10 cm aan de voet van de plant. Tijdens erge (vries)kou is het aan te raden de plant af te dekken met een laag humus, schors of compost van circa 5 cm of met een jutezak.
Wijnruitstruiken kunnen op den duur wild en warrig worden. Fatsoeneer de struik dan door hem in het voorjaar terug te snoeien tot 10 tot 20 cm boven de grond, zodat hij fris en mooi bossig weer terugkomt.

Keukenkruid

De soort die in het algemeen gekweekt wordt, werd in het verleden veel als keukenkruid gebruikt. De blaadjes kunnen worden fijngehakt en spaarzaam aan salades, sauzen en kaas- en eigerechten worden toegevoegd om de gerechten een kruidige, ietwat zure smaak te geven.
Het kruid werkt tegen hoge bloeddruk, hoofd- en kiespijn, versterkt de botten en helpt ook goed tegen reumatische pijnen. Uitwendig kan wijnruit worden toegepast bij huidziekten en verstuikingen. Vroeger werd het ook gebruikt om heksen en andere plagen mee te verjagen.
Zwangere vrouwen mogen zeker geen wijnruit gebruiken; het kan leiden tot een miskraam. De plant is een weinig giftig en bij overmatig gebruik is wijnruit schadelijk voor het centrale zenuwstelsel. Maar let wel, de tijdens de bloei geplukte bladeren hebben een bittere geur en zijn dan veel giftiger. Wijnruit wordt nauwelijks meer voorgeschreven. Voor de kwalen die dit kruid kan genezen, zijn er betere middelen. Tegenwoordig wordt wijnruit voornamelijk gekweekt als sierplant voor in de border.

Huidirritatie

Sommige mensen zijn allergisch voor wijnruit. Omdat de plant fototoxisch is, kan er tijdens warm en zonnig weer door aanraking van de bladeren huidirritatie ontstaan. Vooral het plantensap van wijnruit werkt onder invloed van de ultraviolette zonnestralen irriterend op de huid. Bent u gevoelig voor de plant, pas dan bij het wieden goed op of doe dit karweitje tijdens bewolkte dagen.

Vermeerderen

Zaaien is mogelijk, maar kost veel geduld. Het kiemresultaat van het zaaisel is vaak wisselend. Overigens, een eenmaal geplante wijnruit, die zich goed op zijn plaats voelt, zaait zichzelf uit. Zaai ze in het voorjaar in humusrijke grond, waarmee ze ook lichtjes moeten worden afgedekt. De ideale kiemtemperatuur bedraagt 20 °C. Let op met water geven, want de jonge kiemplantjes zijn gevoelig voor stengelrot. Zet de jonge plantjes eind mei uit op een onderlinge afstand van 30 tot 30 cm. Ook kan de plant worden vermeerderd door te delen of door te stekken.

Ziekten en plagen

Wijnruit kan nog weleens worden geplaagd door witte vlieg. Op het eerste gezicht zie je ze niet, maar door de plant aan te raken vliegen ze direct op. Ze veroorzaken heel wat zuigschade, waardoor bladeren geel worden en verdorren. Vooral door warm droog weer ontwikkelt witte vlieg zich vrij snel. Witte vlieg produceert grote hoeveelheden kleverige afscheiding, de zogenaamde honingdauw, waarop zich zwarte roetdauwschimmel ontwikkelt. Er ontstaat dan een kleverige roetlaag, die de bladeren volledig kan bedekken.
Witte vlieg is goed te bestrijden met Confidor, Plantschoon of Spruzit.

Soorten

Ruta graveolens is het hierboven beschreven keukenkruid.
Ruta patavina is een zodenvormende plant, die in de siertuin als bodembedekker en als rotsplant kan worden gebruikt en wordt ongeveer 30 cm hoog. De plant heeft spatelvormige blaadjes, die bijna niet geuren, en bloeit met gele bloemen.
Ruta chalepensis (franjewijnruit). Deze soort is goed herkenbaar aan de franjeachtige randen van de kroonbladen. Is net als de gewone wijnruit in het hele Middellandse-Zeegebied te vinden.

LAAT EEN REACTIE ACHTER

Please enter your comment!
Please enter your name here