Juiste plant, juiste plaats

0
895

Aan dit zeer belangrijke aspect van een beplantingsplan wordt dikwijls veel te weinig aandacht geschonken. Toch gebeurt het maar al te vaak, dat planten in de tuin binnen een seizoen na aanplant al zijn verdwenen, louter omdat ze gewoon op de verkeerde plaats zijn aangeplant. Het slagen van een tuin hangt samen met een zorgvuldig uitgekozen beplanting. Hierbij komen zowel beperkingen als mogelijkheden om de hoek kijken. Uw afweging kan bepalend zijn voor het succes van de uitgekozen planten. Maar hoe weet u waar u allemaal op moet letten? Hieronder volgen enkele zaken, die normaliter niet of nauwelijks worden aangekaart, maar waarmee u wel terdege rekening moet houden.

Winterhardheid

Allereerst is het belangrijk waar uw tuin zich bevindt. Is dat in het oosten van Nederland, waar eerder een sprake is van een overgang naar een landklimaat, of is dat in het westen, waar de tuinliefhebber nog profiteert van de invloed van de Warme Golfstroom? Verschillen, die in ons kleine land zelfs zeer groot kunnen zijn. Winterhardheid is een van de factoren, die bepalend zijn voor het succes van uw aanplant.

Standplaats

Los van het gegeven, waar uw tuin zich in Nederland bevindt, kunt u ook

Plant Actinidia sinensis het liefst tegen een muur op het westen

rekening houden met het kiezen van de juiste standplaats in uw tuin zelf. Muren worden bijvoorbeeld vaak gebruikt om de aan te planten exoot een beschutte standplaats te geven. Daarbij denkt iedereen aan een muur op het zuiden, omdat dit nu eenmaal de warmste plek is. Toch verdient een westmuur de voorkeur. Een plant neergezet tegen een muur op het zuiden, ontvangt inderdaad de meeste, maar ook de eerste zonnewarmte. Dat betekent, dat een vroege voorjaarszon een plant kan aanzetten tot uitlopen, terwijl dat voor een plant bij latere nachtvorsten desastreus kan zijn met afsterven tot gevolg. Dit proces komt in principe veel minder voor bij de aanplant op een muur, gericht op het westen. Simpelweg, omdat de zon in het voorjaar te laag staat om deze planten te vroeg te ‘ontdooien’. Een ridderspoor in de schaduw, een lavendel op te natte grond: voorbeelden te over van planten, die niet uit de voeten kunnen als ze op een verkeerde plaats staan aangeplant. Ook in de tuin zelf kunt u dus ook rekening houden met een voor de aanplant zo gunstig mogelijke standplaats door een plant zo te plaatsen, dat hij zo min mogelijk last heeft van gure winden of een teveel aan zon en schaduw – afhankelijk van de soort. Hierbij is het belangrijk, dat het gunstigste microklimaat om uw huis wordt uitgezocht. Dit kan per plant en per plaats, zelfs per meter verschillen.

Frost draining

Engelsen hebben een interessante theorie over het reguleren, lees afvoeren van vorst. Hier ziet men de vorst als een soort stroom, die zeker op een geaccidenteerd terrein gemakkelijk via glooiende paden kan worden afgevoerd. Denk hierbij aan een waterstroom, die naar het diepste punt van het terrein wegvloeit. Zelf heb ik deze theorie in de praktijk kunnen toetsen. In een prachtige woodland garden liet de eigenaar aan deze ongelovige Hollandse Thomas een bloeiende zien, die langs een pad stond en niet was aangetast door de vorst. Op het punt waar het pad abrupt een scherpe bocht nam, stond een identieke Rhododendron, die echter wel vorstschade had opgelopen. De vorst, die werd afgevoerd via het pad, was als het ware tegen de Rhododendron, opgebotst en had zijn sporen maar al te duidelijk nagelaten.

Invloed in de Lage Landen

Al zijn in het merendeel van de tuinen in de Lage Landen deze genoemde

Hydrangea quercifolia bloeit midden zomer met witte bloemen in
een pluimvorm

hoogteverschillen niet te vinden, toch kunnen we deze kennis ook hier aanwenden. Een plant, die in de tuin niet floreert, kan al baat hebben bij een simpele verplaatsing met soms maar een meter of wat. Soms betekent het veranderen van een standplaats met maar een enkele meters al een fikse groeiverbetering. Op de nieuwe plek heeft de plant bijvoorbeeld net geen last van die vervelende wind, die rond het huis wervelt, of van een vorstvlaag, die op de plaats waar de plant minder beschut staat, nu eenmaal extra hard kan toeslaan. Dat betekent, dat er ook om het huis sprake is van allerlei verschillende omstandigheden, die de groei van een plant kunnen beïnvloeden. Koude of juist droge winden, vriezen of slagregens inclusief drup van een dakrand, meer of minder zon: al deze verschillende microklimaten hebben telkens weer andere invloeden. Stel daarom geen Hydrangea’s bloot aan gure oostenwinden. Wellicht de cultivars Hydrangea paniculata en arborescens uitgezonderd, want van deze soorten zullen de bloeiknoppen tijdens een gure, winterse periode gemakkelijk bevriezen.

Raad & advies

Hoe kun je een tuinliefhebber hierover adviseren? Het is enorm moeilijk om hier een leidraad voor te geven. Als ik voor een gemiddelde opdrachtgever een tuin ontwerp, houd ik met het maken van een beplantingsplan wel degelijk rekening met het ter plaatse heersende klimaat. Dit gegeven, in combinatie met de grondsoort en standplaats, geeft mij een aardige indicatie voor wat al dan niet mogelijk is. Hierbij neem ik nauwelijks risico. Aanplant van Photinia kan nog net, verdere experimenten zijn voor de hobbyist(e) zelf weggelegd. Die krijgt een beplanting, die tegen een stootje kan. Zie het als een stevig geraamte van de tuin.

Toch is het voor elke liefhebber een uitdaging om die uiterste grenzen te verkennen. Waar moet je bij het bepalen van die grenzen dan allemaal aan denken? Allereerst de omstandigheden ter plaatse. Hoe is de tuin gesitueerd, in welk gedeelte van Nederland bevindt de tuin zich? Welke standplaats krijgt de gewenste plant? Daarna moet de beschrijving van de plant kritisch worden bekeken en bepaald of de aanplant het risico waard is. Ten slotte, heel belangrijk: wees niet teleurgesteld als het misgaat. Bedenk, dat u dit risico nu eenmaal loopt en dat elk jaar, dat de plant floreert, is meegenomen. Het zijn tenslotte exoten en nog eens extra kwetsbaar, omdat ze nu eenmaal niet voor ons klimaat zijn geschapen.
Nog een laatste voorbeeld: tot nu heb ik in Nederland nog nooit een echt grote Eucalyptus gezien. Enkele jaren gaat het goed en dan plotseling… Toch is de teleurstelling begrijpelijk als de bewuste plant in het voorjaar geen enkel teken van leven meer geeft. De verwensingen zijn hartgrondig en je neemt je voor om deze plant nooit meer in je tuin aan te planten. Gelukkig is het geheugen van elke tuinliefhebber op dit gebied zeer kortstondig. Later in het jaar, als we de plant weer ergens in volle bloei zien staan, slaat de twijfel toe. Toch nog maar eens een keertje proberen en dan op die andere plaats. Daar zal het wel beter gaan.. En vol verwachting wordt er weer een nieuw exemplaar aangeplant…

Tips

  • probeer altijd voor wintergevoelige planten de juiste standplaats te kiezen; bemest de grond, voordat er wordt geplant,
  • probeer een voorstelling te maken van de plaats, waar de bewuste plant moet komen: hoeveel zon krijgt hij daar en wat doet de wind?
  • houd rekening met de situering van de tuin: Oost- of Noord-Nederland, dan oppassen; de Randstad, daar kan veel.

LAAT EEN REACTIE ACHTER

Vul alstublieft uw commentaar in!
Vul hier uw naam in